Ποιος και Γιατί φοβάται το Υδρογόνο και την Ελεύθερη Ενέργεια;

Αποκλειστική συνέντευξη

του Κώστα Λάμπου

 στον Γιώργο Στάμκο

Πηγή: https://zenithmag.wordpress.com/2016/01/16/%CE%BA%CF%89%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83-%CE%BB%CE%B1%CE%BC%CF%80%CE%BF%CF%83-%CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CF%86%CE%BF%CE%B2%CE%AC%CF%84%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%BF-%CF%85%CE%B4%CF%81%CE%BF%CE%B3%CF%8C/

Ο Κώστας Λάμπος δίνει εκ πρώτης όψεως την εντύπωση ενός δογματικού τεχνοκράτη επιστήμονα με “βαριές περγαμηνές”. Άλλωστε το βιογραφικό του δεν αφήνει και πολλά περιθώρια να τον θεωρήσει κανείς διαφορετικό ή “Strange τύπο”. Καταρχάς είναι διδάκτορας της Σχολής Οικονομικών Επιστημών του FREIE UNIVERSITÄT BERLIN. Δίδαξε “Ιστορία Οικονομικών Θεωριών” και “Οικονομική Ιστορία της Ευρώπης” στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Δίδαξε “Κράτος και αναπτυξιακή εμπειρία της Ελλάδας” και “Τεχνολογία και Εργασιακές Σχέσεις”, στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης. Επίσης δίδαξε “Οικονομικό Προγραμματισμό” και “Συνεταιριστική Οικονομία” στο ΤΕΙ Αθήνας. Παράλληλα έχει διατελέσει Πρόεδρος της Κεντρικής Διοίκησης του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Ανώτατης Παιδείας, μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Αγροτικής Πολιτικής, στέλεχος της Αγροτικής Τράπεζας κ.α. Έχει λάβει μέρος σε δεκάδες επιστημονικά συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, έχει δώσει εκατοντάδες διαλέξεις κι έχει συγγράψει δεκάδες επιστημονικές μελέτες στα Ελληνικά αλλά και στα Γερμανικά. Εκτός από οικονομικός επιστήμονας όμως, ο Κώστας Λάμπος είναι ταυτόχρονα μεταφραστής και -κυρίως- συγγραφέας.(διατηρεί μάλιστα και προσωπικό θεματικό Blog: www.infonewhumanism.blogspot.com)

O Κώστας Λάμπος έχει συγγράψει πολλά βιβλία χρησιμοποιώντας την κριτική σκέψη του επιστήμονα, την οξυδέρκεια του φιλόσοφου και την ευαισθησία του καλλιτέχνη. Αναφέρω ενδεικτικά μόνον τα βιβλία που έγραψε τα τελευταία χρόνια, που είναι και τα πιο επίκαιρα: Αμερικανισμός και Παγκοσμιοποίηση. Οικονομία του Φόβου και της Παρακμής (εκδ. Παπαζήσης, 2009), Εικόνες Ζωής –Σελίδες Ιστορίας,(2012), Άμεση Δημοκρατία και Αταξική Κοινωνία. Η Μεγάλη Πορεία της Ανθρωπότητας προς την Κοινωνική Ισότητα και τον Ουμανισμό, (εκδ. Νησίδες, 2012), Η Άμεση Δημοκρατία στον 21^ο αιώνα, (Επιμέλεια-Πρόλογος), Συλλογικός τόμος, (εκδ. Νησίδες 2013) και Ποιος Φοβάται το Υδρογόνο; (εκδ. Νησίδες 2013). Αφορμή γι’ αυτή τη συνέντευξη υπήρξε το τελευταίο βιβλίο του Κώστα Λάμπου (Ποιος Φοβάται το Υδρογόνο;), το οποίο καταπιάνεται με τα θέματα της οικονομίας του υδρογόνου, της Ελεύθερης Ενέργειας και το πως μπορεί να οικοδομηθεί πάνω σ’ αυτήν η Άμεση Δημοκρατία και μια πιο ελεύθερη, ισορροπημένη και δίκαιη κοινωνία. Όπως πολλοί από εσάς γνωρίζετε έχω ένα είδος συγγραφικής “εμμονής” -και όχι μόνον- με τον Τέσλα και με την Ελεύθερη Ενέργεια (έχει δημοσιευθεί άλλωστε το 2001 κι ένα βιβλίο μου μ’ αυτόν τον τίτλο), καθώς πιστεύω πως η ευρεία εφαρμογή των τεχνολογιών της Ελεύθερης Ενέργεια μπορεί ν’ αλλάξει το ρου του ανθρώπινου πολιτισμού και να επιλύσει πολλά από τα σημερινά μας προβλήματα. Η Ελεύθερη Ενέργεια θα μας απελευθερώσει από πολλά δεινά κι από πολλών ειδών σκλαβιές, εξουσίες κι ελέγχους; Μπορούμε όμως να κατακτήσουμε την Ελεύθερη Ενέργεια και να οικοδομήσουμε μια Ουτοπία στον πλανήτη Γη; Η συνέντευξη που ακολουθεί δίνει τις απαντήσεις…

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΜΚΟΣ

Γιώργος Στάμκος: Κύριε Λάμπο, Ποιος Φοβάται το Υδρογόνο; όπως είναι και ο τίτλος του τελευταίου σας βιβλίου από τις εκδόσεις Νησίδες; 

Κώστας Λάμπος: Είναι σημαντικό να διευκρινίσουμε πως στην περίπτωσή μας δεν γίνεται λόγος για τον φυσικό φόβο κάθε μορφής ζωής απέναντι σε κάθε κίνδυνο που την απειλεί και να αντιδιαστείλουμε αυτόν τον ευεργετικό για τη ζωή φόβο από τον εξουσιαστικό φόβο που απειλεί την ελευθερία, την αξιοπρέπεια και την ίδια τη ζωή των εξουσιαζόμενων, θέμα με το οποίο ασχολήθηκα διεξοδικά στο βιβλίο μου Αμερικανισμός και Παγκοσμιοποίηση: Οικονομία του Φόβου και της Παρακμής, (Εκδ. Παπαζήση, 2009). Μετά από αυτή τη διευκρίνιση θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι στην περίπτωσή μας, αναφορικά με το πρόσφατο βιβλίο μου Ποιος Φοβάται το Υδρογόνο; δεν πρόκειται ούτε για το φόβο των εξουσιαζόμενων από τους εξουσιαστές, αλλά για το φόβο των εξουσιαστών από τους εξουσιαζόμενους, δηλαδή από τις δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, για την όλο και ρεαλιστικότερη εκδοχή να εξελιχθούν στο σύγχρονο Προμηθέα που θα παραδώσει στις κοινωνίες και συνολικά στην ανθρωπότητα μια νέα μορφή ενέργειας, την υδρογονοενέργεια, που θα τις απαλλάξει από τα πανάκριβα, περιβαλλοντοκτόνα και όλο και σπανίζοντα ορυκτά καύσιμα και συνακόλουθα από τα απάνθρωπα και καταστροφικά συμφέροντα ελάχιστων χωρών που παράγουν και πέντε–δέκα πολυεθνικών εταιριών που ελέγχουν τη διακίνησή τους και με αυτό την παγκόσμια οικονομία με αποτέλεσμα την ανισοκατανομή της ενέργειας, δηλαδή του πλούτου, δηλαδή της ευημερίας, δηλαδή της ελευθερίας μεταξύ των ανθρώπων, των τάξεων, των κοινωνιών και των χωρών. Το συγκεντρωτικό ενεργειακό σύστημα που στηρίζεται στα ορυκτά καύσιμα και αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία αναπτύχθηκε το σημερινό κεφαλαιοκρατικό οικονομικό σύστημα, αδυνατεί πια να προσφέρει προοπτική στον καπιταλισμό, γιατί οι οικονομικές, επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις το ξεπέρασαν και έφεραν στο προσκήνιο τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας και πιο συγκεκριμένα την υδρογονοενέργεια που είναι ανεξάντλητη, φθηνή, καθαρή και ασφαλέστερη μορφή ενέργειας. Αυτή η νέα ενεργειακή πραγματικότητα θέτει υπό αμφισβήτηση το καπιταλιστικό σύστημα συνολικά, το οποίο δίχασε την ανθρωπότητα σε μια απειρελάχιστη μειονότητα, του 1%, που καταδυναστεύει τη Φύση, την Εργασία, την Επιστήμη και τον Πολιτισμό και στην υπόλοιπη ανθρωπότητα, το 99%, που ζει σε συνθήκες καταπίεσης, αναξιοπρέπειας και απόλυτης εξαθλίωσης. Καταλήγοντας λοιπόν μπορούμε με απόλυτη βεβαιότητα να πούμε πως εκείνοι που φοβούνται το υδρογόνο δεν είναι η εργαζόμενη ανθρωπότητα, αλλά ο σκληρός πυρήνας του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου, που αντιλαμβάνεται ότι η υδρογονοενέργεια δημιουργεί τους όρους της κατάργησής του και ταυτόχρονα τις προϋποθέσεις για ένα καλύτερο κόσμο.

Ποια είναι τα ουσιαστικά πλεονεκτήματα του Υδρογόνου ως “καύσιμου του μέλλοντος”; Οι υπάρχουσες τεχνολογίες για το Υδρογόνο είναι βιώσιμες τεχνολογικά και οικονομικά; 

Το υδρογόνο, αν και δεν υπάρχει ελεύθερο στη Φύση, αλλά ως συστατικό στοιχείο πολλών χημικών ενώσεων, αποτελεί το 90% του σύμπαντος και είναι το ελαφρύτερο αέριο στην Φύση. Στη Γη βρίσκεται σε πολλές και διάφορες χημικές ενώσεις με κυριότερη μορφή το νερό (Η₂Ο) και συνεπώς, με την απόσπασή του από τις ενώσεις στις οποίες εμπεριέχεται, αποτελεί ανεξάντλητη πηγή ενέργειας με συνέπεια το κόστος της παραγόμενης ενέργειας να τείνει σταθερά προς το μηδέν, πράγμα που δικαιολογεί απόλυτα το χαρακτηρισμό της υδρογονοενέργειας ως ‘φθηνή-ελεύθερη ενέργεια’. Το γεγονός μάλιστα πως καιόμενο παράγει ταυτόχρονα θερμότητα, ηλεκτρισμό και καθαρό νερό, χωρίς να αφήνει κανένα διοξείδιο το καθιστά τη φιλικότερη προς το περιβάλλον μορφή ενέργειας, πράγμα που επίσης δικαιολογεί απόλυτα το χαρακτηρισμό της υδρογονοενέργειας ως τη μοναδική ‘καθαρή ενέργεια’. Το γεγονός επίσης, ότι η σχετική επιστήμη και τεχνολογία έχουν λύσει αποτελεσματικά το πρόβλημα της οικονομικής αποθήκευσης και της απόλυτα ασφαλούς μεταφοράς του υδρογόνου, δικαιολογεί το χαρακτηρισμό του υδρογόνου ως την ‘ασφαλέστερη πηγή ηλεκτρικής ενέργειας’. Τέλος το γεγονός πως, η αφθονία και η ομαλή διατοπική διασπορά του υδρογόνου στον πλανήτη καθιστούν δύσκολο τον κερδοσκοπικό έλεγχό του και συνεπώς επιτρέπουν την παραγωγή υδρογονοενέργειας από τον κάθε χρήστη ηλεκτρικής ενέργειας σε οικογενειακό, τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, δικαιολογούν απόλυτα το χαρακτηρισμό της υδρογονοενέργειας ως ‘δημοκρατική ενέργεια’. Όλα αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του υδρογόνου δεν το καθιστούν απλά ανταγωνιστή των ορυκτών καυσίμων, αλλά και ανατροπέα του καπιταλιστικού συστήματος και με αυτή την έννοια, η υδρογονοενέργεια μπορεί στα χέρια των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού να καταστεί ο μοχλός απελευθέρωσης της ανθρωπότητας από την καπιταλιστική βαρβαρότητα. Βέβαια εκείνοι που φοβούνται το υδρογόνο, γιατί απειλεί τα συμφέροντά τους και την ίδια την εξουσιαστική ύπαρξή τους, κατασκευάζουν μύθους για την δήθεν επικινδυνότητα και το δήθεν υψηλό κόστος παραγωγής υδρογονοενέργειας με σκοπό να αποπροσανατολίσουν τον κόσμο, μέχρι αυτοί μέσω του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και του διεθνούς δικαίου περί των λεγόμενων ‘πνευματικών δικαιωμάτων’ και ευρεσιτεχνιών να διαμορφώσουν τον απόλυτο θεσμικό και οικονομικό έλεγχο πάνω στο νερό και στα διάφορα μέρη του τεχνολογικού πακέτου, που θα αποκλείουν τις επιμέρους κοινωνίες από την ιδιοπαραγωγή άφθονης, φθηνής, καθαρής και ασφαλούς ενέργειας που θα τις απαλλάσσει από την ενεργειακή στενότητα, την ενεργειακή εκμετάλλευση και την καπιταλιστική εξουσία. Όσον αφορά στην τεχνικά εφικτή και οικονομικά συμφέρουσα εφαρμογή της υδρογονοενέργειας η απάντηση βρίσκεται στο γεγονός πως οι ΗΠΑ και όχι μόνο, στηρίζουν εδώ και δεκαετίες ολόκληρο το διαστημικό τους πρόγραμμα στην υδρογονοενέργεια, επειδή αυτή είναι φθηνότερη, ελαφρύτερη, καθαρότερη και ασφαλέστερη. Αλλά και μια σειρά από βιομηχανικούς κλάδους με πρωτεργάτες τις αυτοκινητοβιομηχανίες ανταγωνίζονται για το πέρασμα στην εποχή της υδρογονοενέργειας. Βέβαια όλα αυτά συντελούνται ερήμην, μυστικά και μακριά από τις κοινωνίες για να μην αντιληφθούν την ευκαιρία και προλάβουν το κεφάλαιο.

 Η υδρογονοενέργεια χαρακτηρίζεται ως ‘φθηνή-ελεύθερη ενέργεια’ και μπορεί να αξιοποιηθεί σε πολλούς τομείς, όπως για παράδειγμα στην ηλεκτροκίνηση των αυτοκινήτων. Σύμφωνα με τον Κ. Λάμπο “η σχετική επιστήμη και τεχνολογία έχουν λύσει αποτελεσματικά το πρόβλημα της οικονομικής αποθήκευσης και της απόλυτα ασφαλούς μεταφοράς του υδρογόνου, δικαιολογεί το χαρακτηρισμό του υδρογόνου ως την ασφαλέστερη πηγή ηλεκτρικής ενέργειας”, και μάλιστα “δημοκρατική” καθώς μπορεί να παραχθεί με αποκεντρωτικό τρόπο.

Πως μπορεί να οικοδομηθεί μια “Οικονομία του Υδρογόνου”, που θα αναζωογονήσει το φυσικό περιβάλλον και θα καταστήσει άχρηστα τα βρώμικα, ακριβά και όλο και πιο δυσεύρετα Ορυκτά Καύσιμα; 

Μια οικονομία, όπως πολύ καλά γνωρίζετε από τη συστηματική και μακρόχρονη ενασχόλησή σας με το έργο του κορυφαίου επιστήμονα και πολυεφευρέτη Νίκολα Τέσλα και την ελεύθερη ενέργεια, κύριε Στάμκο, που θα στηρίζεται σε ένα αποκεντρωμένο και κοινωνικά ελεγχόμενο ενεργειακό σύστημα με βάση το υδρογόνο, που, όπως πολύ σωστά υπογραμμίζετε, θα αναζωογονεί το φυσικό περιβάλλον και θα απαλλάσσει την παραγωγή των αναγκαίων και χρήσιμων για την καθολική ευημερία υλικών και πνευματικών αγαθών από το τεράστιο ενεργειακό κόστος των πανάκριβων ορυκτών καυσίμων, μπορεί να οικοδομηθεί μόνο πάνω στην διάχυση της επιστημονικά έγκυρης και κοινωνικά χρήσιμης γνώσης μέχρι και το τελευταίο κύτταρο της κοινωνίας. Αυτή η γνώση αποτελεί την αναγκαία και ικανή προϋπόθεση για τη διαμόρφωση της κρίσιμης κοινωνικής συνείδησης, η οποία θα μπορέσει, στο πεδίο σύγκρουσης των δυνάμεων της προόδου με αυτές της συντήρησης, να εκφραστεί με ομαδικές, τοπικές, διατοπικές και διεθνείς πρωτοβουλίες που θα στήσουν και θα λειτουργήσουν τις πρώτες ομαδικές, συνεταιριστικές, δημοτικές και διαδημοτικές μονάδες παραγωγής υδογονοενέργειας που θα απαλλάξουν γειτονιές, περιοχές, δήμους και τοπικές κοινωνίες από την ενεργειακή εξάρτηση και την κεντρική εξουσία και θα αποδείξουν ότι οι κοινωνίες μπορούν να πάρουν τις τύχες τους στα χέρια τους και να αυτοδιοικηθούν. Η αυτοκινητοβιομηχανία Honda, μάλιστα που πρωτοπορεί στην έρευνα και εφαρμογή της υδρογονοενέργειας δημοσιεύει και σχετική συνταγή για την κατασκευή σταθμού παραγωγής υδρογονοενέργειας στο σπίτι, με την ένδειξη ‘φτιάξτη μόνος σου’. Θέλω μόνο, για να καταστεί ακόμα πιο σαφές το μέγεθος των αλλαγών που φέρνει η τεχνολογία υδρογονοενέργειας, να προσθέσω ότι η υδρογονοενέργεια δεν αχρηστεύει μόνο τα ορυκτά καύσιμα, αλλά και με τις τεχνικά απλές κυψέλες καύσης υδρογόνου (fuel cells) αχρηστεύει και τον κρίσιμο για τον καπιταλιστικό έλεγχο της οικονομίας κλάδο παραγωγής μηχανών εσωτερικής καύσης, πράγμα που σημαίνει πως αλλάζει προς το φθηνότερο, το καθαρότερο, το ασφαλέστερο και το δημοκρατικότερο ολόκληρη τη βάση της βιομηχανικής παραγωγής. Αν σε όλα αυτά προσθέσει κανείς και την ανάπτυξη καινούργιων μεθόδων και τρόπων παραγωγής όπως λ. χ. η τρισδιάστατη εκτύπωση (3D) που βρίσκεται ήδη στο στάδιο πειραματικής εφαρμογής και σύντομα θα επιτρέπει στον καθένα να την αξιοποιήσει με καταπληκτικά αποτελέσματα.

Γιατί θεωρείτε πως η “Επανάσταση του Υδρογόνου”, η Ελεύθερη Ενέργεια γενικότερα θα οδηγήσει σ’ έναν νέο ανθρώπινο πολιτισμό; 

Όταν η ‘επανάσταση του υδρογόνου’ συνειδητοποιηθεί από τις δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού και στο βαθμό που αυτή η συνειδητοποίηση τις αναβαθμίζει σε βασικούς διαμορφωτές μιας αντίστοιχης οικονομικής στρατηγικής και κοινωνικής αρχιτεκτονικής που θα καταργεί σταθερά τις θεσμικές και δομικές οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, την πείνα και τον πόλεμο, τότε θα μπορεί να οικοδομεί ταυτόχρονα ένα καλύτερο κόσμο με την έννοια της αταξικής κοινωνίας. Η σύγχρονη τεχνολογία και παρά τη μεθόδευση ελέγχου και χειραγώγησής της, επιτρέπει την οριζόντια δικτυακή και διαδικτυακή επικοινωνία και συνεπώς τη διάχυση της επιστημονικά έγκυρης και κοινωνικά χρήσιμης γνώσης σε βαθμό που να μπορεί να μετασχηματιστεί σε συνείδηση και συνεργασία σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο. Μια τέτοια διαδικασία βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη που καθιστά σταδιακά τις δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού καταλύτη στη διαμόρφωση ενός Οικουμενικού Ουμανιστικού Πολιτισμού, στα πλαίσια του οποίου θα αποκαθίσταται σταδιακά η ενότητα μεταξύ των ανθρώπων, των κοινωνιών, των εθνών, της Ανθρωπότητας και της Φύσης συνολικά. Ένας καινούργιος, καλύτερος ανθρώπινος κόσμος γεννιέται πάνω στην κοσμοθεωρία του «πάντων πραγμάτων μέτρον άνθρωπος» σε αντίθεση με τον κόσμο της καπιταλιστικής παρακμής που θέλει τα κέρδη πάνω από τον άνθρωπο.

Γιατί, όπως γράφετε στο βιβλίο σας, “Αιχμάλωτη Ενέργεια = Αιχμάλωτη Κοινωνία = Αιχμάλωτη Ανθρωπότητα”; Ποιοι κερδίζουν από αυτή την “ενεργειακή αιχμαλωσία” της ανθρωπότητας κι επιθυμούν τη διαιώνισή της; 

Είναι γνωστή η στενή σχέση μεταξύ πηγής και μορφής ενέργειας και της μορφής της εκάστοτε οικονομίας και συνεπώς και της μορφής και του βαθμού εξέλιξης της εκάστοτε κοινωνίας. Όσο η ανθρωπότητα δεν γνώριζε και δεν μπορούσε να αξιοποιήσει άλλη μορφή ενέργειας από αυτή των ζώων εργασίας και των δούλων, και λίγο την ενέργεια του ανέμου, τόσο οι οικονομικές και κοινωνικές δομές χαρακτηρίζονταν από τη δουλοκτητική και τη φεουδαρχική βαρβαρότητα. Η ανακάλυψη του άνθρακα ως πηγή ενέργειας, άνοιξε το δρόμο για την μεγάλη παραγωγή εμπορευμάτων και οδήγησε στην πρώτη βιομηχανική επανάσταση και στην εμφάνιση του καπιταλισμού. Η ανακάλυψη του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και του ουρανίου ως πηγές ενέργειας έφερε τη δεύτερη βιομηχανική επανάσταση και την ακμή του καπιταλισμού. Η απόπειρα για μια Τρίτη βιομηχανική επανάσταση με βάση την πυρηνική ενέργεια απέτυχε και σήμανε την παρακμή του καπιταλισμού, για τους γνωστούς λόγους. Η σταδιακή εξάντληση των αποθεμάτων των ορυκτών καυσίμων σηματοδοτεί το τέλος του καπιταλισμού.

Όλες οι μορφές ενέργειας στην ιστορία της ανθρωπότητας ήταν αιχμάλωτες της εξουσίας της εκάστοτε άρχουσας τάξης και με αυτή την έννοια οι εκάστοτε κοινωνίες και συνεπώς και η ανθρωπότητα συνολικά ήταν αιχμάλωτες της εκάστοτε κυρίαρχης τάξης, η οποία μονοπωλώντας την ενέργεια κέρδιζε πλούτο και δυνάμωνε την εξουσία της πάνω στις δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού.

Η ανακάλυψη των τεχνολογιών για την αξιοποίηση των ανεξάντλητων, ανανεώσιμων εναλλακτικών πηγών ενέργειας και ιδιαίτερα η συνδυασμένη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μόνο από τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας με βάση το υδρογόνο και για τους λόγους που παραπάνω συνοπτικά παρουσίασα, επιτρέπουν για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας την ενεργειακή απελευθέρωση και συνεπώς την ενεργειακή ισότητα σε ατομικό, οικογενειακό, ομαδικό, δημοτικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Αυτή η καινούργια προοπτική για ενεργειακή ισότητα και ελευθερία μπορεί να αντιστρέψει τα πράγματα και να καταργήσει κάθε μορφή εξουσίας ανθρώπου πάνω σε άνθρωπο και να ματαιώσει τα σχέδια όσων απεργάζονται τη διαιώνιση της εξουσίας των λίγων πάνω στους πολλούς, απλά και μόνο για τη διατήρηση των παράνομων προνομίων τους.

Γιατί η “Ελεύθερη Ενέργεια” ισοδυναμεί με έναν “ουμανιστικό πολιτισμό ελευθερίας”; Μήπως πρόκειται απλά για έναν ακόμη τεχνο-ουτοπισμό χωρίς ρεαλιστικές βάσεις; 

Ζούμε στην εποχή της απόλυτης ενεργειακής εξάρτησης των τοπικών κοινωνιών, των χωρών και συνολικά της ανθρωπότητας από ένα συγκεντρωτικό ενεργειακό σύστημα που ελέγχεται από μια παγκόσμια οικονομική ελίτ, τον κεντρικό σκληρό εξουσιαστικό πυρήνα της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης που έχει, παρά το μυστικισμό της, όνομα και διεύθυνση, πράγμα που έχει καταστεί εφικτό χάρη στην περιορισμένη διασπορά και τον, μέσω των διεθνών οργανισμών και του ΝΑΤΟ, ασφυκτικό έλεγχο των κοιτασμάτων των ορυκτών καυσίμων από πέντε-δέκα πλανητικής εμβέλειας ενεργειακούς κολοσσούς. Αυτή η πραγματικότητα καταγράφεται ως ‘ενεργειακό αποτύπωμα’ σε μια κλίμακα από το μηδέν μέχρι το 10, όπου κάποια εξουσιαστικά κοινωνικά στρώματα έχουν υπερβεί το ανώτατο όριο της κατά κεφαλήν κατανάλωσης ενέργειας, ενώ το μεγαλύτερο μέρους του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε συνθήκες σχετικής μέχρι απόλυτης ενεργειακής ένδειας, επειδή η ανισοκατανομή της διαθέσιμης ενέργειας, ακολουθεί το νόμο της καπιταλιστικής ανισοκατανομής, συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του πλούτου και της εξουσίας. Στην περίπτωση όμως της ελεύθερης υδρογονοενέργειας που την παρέχει απλόχερα η Φύση, οι τοπικές κοινωνίες μπορούν να έχουν δωρεάν, ή με ελάχιστο κόστος, όση ενέργεια χρειάζονται για την καθολική ευημερία, πράγμα που τις απελευθερώνει από την ενεργειακή-οικονομική εξάρτηση και από την απάνθρωπη και καταστροφική καπιταλιστική εξουσία. Αυτή η ανεξαρτησία θα μπορεί να επιτρέπει στις τοπικές κοινωνίες να αυτόπροσδιορίζονται, να αυτόδιαχειρίζονται, να αυτοδιοικούνται και να συνεργάζονται με τις άλλες τοπικές κοινωνίες στη βάση της ισοτιμίας και του κοινού συμφέροντος, οικοδομώντας έναν πολιτισμό της ενεργειακής και κοινωνικής ισότητας και της παγκόσμιας ειρήνης χωρίς τις οποίες είναι αδιανόητη η ύπαρξη της ελευθερίας και του ανθρωπισμού. Για το πόσο ρεαλιστικό είναι αυτό το καινούργιο απελευθερωτικό όραμα της ανθρωπότητας την απάντηση μας τη δίνουν οι αμερικανοί Jerry Brown, Rinaldo Brutoco και James Cusumano, συγγραφείς του βιβλίου Freedom From Mid–East Oil, που εκδόθηκε από την World Business Academy, το 2007: «Μπορεί να ανήκετε σ’ εκείνους τους ανθρώπους που νομίζουν ότι η ενέργεια του υδρογόνου είναι μια φαντασίωση κάποιων μελλοντολόγων ή κάποιων άλλων συγγραφέων επιστημονικής φαντασίας. Ή, στην καλύτερη περίπτωση, μπορεί να την θεωρείτε ως μια πολλά υποσχόμενη μελλοντική τεχνολογία που, αν κάποτε εφαρμοστεί, αυτό θα γίνει στο μακρινό μέλλον. Εάν όντως σκέφτεστε μ’ αυτόν τον τρόπο, ξανασκεφτείτε το σοβαρά… Φανταστείτε έναν κόσμο στον οποίο η … (ανθρωπότητα) κέρδισε την ελευθερία της από το πετρέλαιο… Μπορούμε να χτίσουμε αυτόν τον κόσμο μέσα σε δέκα χρόνια με την υπάρχουσα τεχνολογία… Φανταστείτε έναν κόσμο στον οποίο η (ανθρωπότητα) αποφάσισε να ξεπεράσει την ενεργειακή και την κλιματική κρίση που απειλεί την… (ύπαρξή) της. Μπορούμε να χτίσουμε αυτόν τον κόσμο σήμερα με συνειδητές επιλογές και πολιτική βούληση». Αλλά και μια ομάδα γερμανών επιχειρηματιών και επιστημόνων ζητάει με υπόμνημά της, από 6 Ιούνη 2012, απ’ ευθείας και προσωπικά από την Καγκελάριο Μέρκελ που της ζητά να παρέμβει για την προώθηση «ενός προγράμματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από το υδρογόνο, με το οποίο μέσα σε πέντε χρόνια θα μπορεί να εξασφαλίσει στη Γερμανία πλήρη αποδέσμευση από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων και να καταστήσει τη Γερμανία ηγέτιδα δύναμη στην παγκόσμια αγορά παραγωγής υδρογόνου, ηλεκτρικής ενέργειας και ηλεκτροκίνητων οχημάτων».Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι πως η αντικειμενική πραγματικότητα παρουσιάζεται ως ανέφικτη ουτοπία, για χάρη της εφιαλτικής ουτοπίας των βαρόνων του μονοπωλίου της ενέργειας που επιδιώκουν να σταματήσουν την πορεία της ανθρωπότητας προς την κοινωνική ισότητα και την αταξική κοινωνία.

Στο βιβλίο σας Άμεση Δημοκρατία και Αταξική Κοινωνία (εκδ. Νησίδες) περιγράφετε την Μεγάλη Πορεία της Ανθρωπότητας προς την Κοινωνική Ισότητα και τον Ουμανισμό. Ποια μορφή μπορεί να έχει η Άμεση Δημοκρατία τον 21ο αιώνα; Μήπως πρόκειται απλά για μια Ουτοπία;

Ας αρχίσουμε με την έννοια ‘Ουτοπία’. Σημαίνει μήπως κάτι ανέφικτο γενικά ή μήπως κάτι η εφικτότητα του οποίου συντελείται σταδιακά και με τη δημιουργία των αναγκαίων προϋποθέσεων; Ουτοπία ήταν λ.χ. το όραμα του ανθρώπου να μιμηθεί τα πουλιά και να πετάξει, τα ψάρια και να ταξιδεύει στη θάλασσα, κι’ όμως ο άνθρωπος έφτασε στα αστέρια και στα βάθη των ωκεανών. Μια ουτοπία που έγινε πραγματικότητα. Ουτοπία επίσης ήταν το όραμα των δούλων να γίνουν ελεύθεροι άνθρωποι. Μια ουτοπία που σταδιακά γίνεται πραγματικότητα. Ουτοπία ήταν επίσης η δυνατότητα να επικοινωνούν οι άνθρωποι από μακριά. Μια ουτοπία που είναι πια μια πραγματικότητα και μάλιστα δυναμικά εξελισσόμενη. Τα λίγα αυτά παραδείγματα μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ουτοπία γενικά και ειδικότερα κοινωνική ουτοπία είναι το όραμα που έχει η εκάστοτε κοινωνία για το μέλλον της, είναι το νοητό άλμα από το πώς είναι σήμερα τα πράγματα στο πως θα ήθελαν, αλλά και στο πως θα μπορούσαν να είναι στο μέλλον. Η ιστορία της ανθρωπότητας δείχνει μα τον πιο αδιαμφισβήτητο τρόπο ότι οι επιμέρους κοινωνίες και η ανθρωπότητα γενικά δεν είναι τίποτα άλλο από ουτοπίες που χάρη στους πολύπλευρους και πολυδιάστατους αγώνες των ανθρώπων γίνονται πραγματικότητες και πραγματικότητες που ξεπερνιούνται και γίνονται ιστορία. Όμως η μεγάλη πορεία της ανθρωπότητας προς την κοινωνική ισότητα και τον Ουμανισμό, δείχνει πως η άμεση δημοκρατία με την έννοια της αταξικής κοινωνίας δεν υπήρξε μόνο ως αρχικό στάδιο της ανθρωπότητας με τη μορφή των κοινωνιών της ισοκατανομής, αλλά και μόνιμη επιδίωξη, όλων των κοινωνιών όλων των τόπων και εποχών, από την εμφάνιση της ατομικής ιδιοκτησίας, της πατριαρχικής οικογένειας, του κράτους και της θρησκείας, από την εμφάνιση δηλαδή της εξουσίας των λίγων πάνω στους πολλούς. Ο Αριστοτέλης, ο μεγαλύτερος φιλόσοφος όλων των εποχών, πρόβλεψε πως η ουτοπία της ανθρωπότητας για κοινωνική ισότητα θα γίνει πραγματικότητα «όταν τα εργαλεία θα λειτουργούν αυτόματα, οι σαΐτες θα υφαίνουν μόνες τους και μόνες τους θα παίζουν και οι χορδές της κιθάρας, τότε δεν θα υπάρχει η ανάγκη για αφεντικά και δούλους». Όμως όλοι μας γνωρίζουμε, ότι αυτές οι συνθήκες συντρέχουν σήμερα, στον 21^ο αιώνα, για να μην υπάρχουν αφεντικά και δούλοι, εξουσιαστές και εξουσιαζόμενοι, εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενοι. Βέβαια οι εκμεταλλευτές, οι εξουσιαστές, δηλαδή τα αφεντικά εμποδίζουν αυτή την εξέλιξη για λογαριασμό των εγωιστικών συμφερόντων τους που ταυτίζονται με την παγκόσμια φτώχεια, τους καταστροφικούς πολέμους για τον έλεγχο των ενεργειακών πηγών και των σφαιρών επιρροής των επίδοξων παγκόσμιων ηγεμόνων, με άμεσο αποτέλεσμα την οικονομική φρίκη και την καπιταλιστική βαρβαρότητα. Στο βιβλίο μου που μόλις αναφέρατε γίνεται μια λεπτομερής καταγραφή των μορφών που πήρε κατά καιρούς και κατά τόπους ο αγώνας των τοπικών κοινωνιών για την άμεση δημοκρατία και το συμπέρασμα που βγαίνει από τη μελέτη της ιστορίας είναι, ότι αυτές οι μορφές συγκλίνουν δυναμικά σε μια σύγχρονη έκφραση της άμεσης δημοκρατίας που θα εδράζεται στέρεα στην κοινοκτημοσύνη, ως προϋπόθεση της οικονομικής ισότητας, χωρίς την οποία δεν μπορεί να υπάρξει κοινωνική ισότητα και συνεπώς πραγματική κοινωνική ελευθερία, ισονομία, ισηγορία και ισοπολιτεία. Η ιστορία της ανθρωπότητας αντικαθρεφτίζει αυτή τη διαχρονικά υπάρχουσα και εξελισσόμενη πραγματικότητα και συνεπώς δεν μπορεί να γίνει σοβαρός λόγος περί ουτοπίας.

Γιατί το παράδειγμα της Άμεσης Αθηναϊκής Δημοκρατίας είναι και πάλι επίκαιρο;

Η Άμεση Αθηναϊκή Δημοκρατία γίνεται καθημερινά όλο και περισσότερο επίκαιρη ως παράδειγμα προς μελέτη, όπως πολύ σωστά παρατηρείτε και όχι ως συνταγή, ως μοντέλο προς εφαρμογή, κι’ αυτό γιατί οι συνθήκες είναι πολύ διαφορετικές και πολύ πιο ευνοϊκές σήμερα από ότι ήταν στην αρχαιότητα. Γίνεται δε επίκαιρη γιατί ο καπιταλισμός έφερε την ανθρωπότητα στα όρια της καταστροφής, επειδή δεν έχει την ικανότητα να λύσει τα ζωτικά της προβλήματα και επειδή δεν θέλει να επιτρέψει στις δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού να εφαρμόσουν μια οικονομική στρατηγική κοινωνικά ελεγχόμενης παραγωγής και ισοκατανομής αγαθών ευημερίας και μια αντίστοιχη κοινωνική αρχιτεκτονική της αμεσοδημοκρατικής κοινωνικής αυτοδιεύθυνσης σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και οικουμενικό επίπεδο. Αντλώντας όμως από την αισιοδοξία της ιστορίας που διδάσκει ότι, η ανθρωπότητα υπέστει τον αυταρχισμό και τη σκληρότητα πολλών ειδών εξουσίας με τη μορφή απολυταρχικών, στρατοκρατικών, θεοκρατικών αυτοκρατοριών, ηγεμονιών και ιμπεριαλιστικών συνασπισμών και συμμαχιών των δυνάμεων της καπιταλιστικής βαρβαρότητας, αλλά στο τέλος τις παραμέρισε όλες αχρηστεύοντάς τες και ανοίγοντας το δρόμο για την επόμενη φάση της εξέλιξής της, πλησιάζοντας ασταμάτητα το όραμα της ανθρωπότητας για κοινωνική ισότητα και αταξική κοινωνία.

Πως μπορούμε να περάσουμε από τον σημερινό κεφαλαιοκρατικό σύστημα, τον λεγόμενο “Καζινοκαπιταλισμό” που συντηρεί μια πλουτοκρατική ολιγαρχία και δημιουργεί εκρηκτικές οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, σε μια εξισωτική κοινωνία και στην Άμεση Δημοκρατία που θα έχει στο επίκεντρό της τον Άνθρωπο και όχι τα Κέρδη; 

Η παραδοσιακή αστική αριστερή, δογματική και ρεφορμιστική, σοσιαλδημοκρατική και τριτοτεταρτοδιεθνιστική κομματική-προοδευτική διανόηση στο ερώτημα που θέτετε απαντούσε με αυθαίρετες θεωρητικές ιδεολογικές κατασκευές περί του ‘υποκειμένου και χαρακτήρα της επανάστασης’, επιφυλάσσοντας για τον εαυτό της το ρόλος της πρωτοπορίας, δηλαδή της ηγεσίας της επανάστασης, χαρακτηρίζοντας τις κοινωνίες ‘μάζες’ και κατάλληλες μόνο να λειτουργήσουν ως δύναμη κρούσης για να ανεβούν οι ‘πρωτοπορίες’ στην εξουσία και να εξελιχθούν σε νέα κυρίαρχη και εκμεταλλευτική τάξη με τη μορφή της λεγόμενης δικτατορίας του προλεταριάτου, στην ουσία όμως της δικτατορίας του κρατικομονοπωλιακού κεφάλαιου, χωρίς ωστόσο να καταργήσουν τον καπιταλισμό ως κοινωνική σχέση. Κατά την ταπεινή μου άποψη στην κίνηση των κοινωνιών δεν υπάρχει παρθενογένεση και συνεπώς το πέρασμα από τη σημερινή καπιταλιστική βαρβαρότητα στην αταξική κοινωνία συντελείται ήδη σταδιακά και αθόρυβα με τη διαμόρφωση, μέσα στους κόλπους του παλιού, αυτοδιαχειριστικών δομών και μορφών αλληλέγγυας, αχρήματης, χαριστικής και κοινωνικής οικονομίας με πρωταγωνιστές συνειδητούς και αποφασισμένους πολίτες, σκαπανείς του καινούργιου. Εκτιμώ όμως πως όλες αυτές οι προσπάθειες πρέπει να αναδειχθούν, μέσα από ένα νέο επαναστατικό κίνημα Διαφωτισμού που θα αφοπλίζει σταδιακά και μεθοδικά ιδεολογικά, πολιτικά, ηθικά και την κατάλληλη στιγμή και κυριολεκτικά τον καπιταλισμό, σε κύτταρα που μετασχηματίζουν, μέσα από μια καινούργια κοινωνική συνειδητοποίηση, τις δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού στο υποκείμενο της ουμανιστικής επανάστασης, στρατηγικός στόχος της οποίας δεν μπορεί παρά να είναι η ριζική θεσμική και δομική κατάργηση του καπιταλισμού ως κοινωνική σχέση, η σταδιακή αλλά πλήρης αποκαπιταλιστικοποίηση του φαντασιακού των ανθρώπων και των κοινωνιών και η καθιέρωση της κοινοκτημοσύνης, της οικονομικής αυτοδιαχείρισης και της αμεσοδημοκρατικής κοινωνικής αταξικότητας. Μόνο όταν οι τοπικές κοινωνίες αναδειχτούν σε αμεσοδημοκρατικά αυτοδιευθυνόμενες οντότητες, θα διαμορφωθούν οι ικανές και αναγκαίες συνθήκες για να καταργηθούν οριστικά θεσμοί, δομές και λειτουργίες εκμετάλλευσης και εξουσίας που βάζουν τα κέρδη πάνω από τους ανθρώπους και να διαμορφωθούν νέες που θα επιτρέπουν να γίνουν οι άνθρωποι πραγματικά ισότιμοι οικονομικά και κοινωνικά και συνεπώς ελεύθεροι, χωρίς αφεντικά και αφανείς εξουσίες.

Μπορεί να υπάρξει μια “Κοινωνία Χωρίς Χρήματα”, μια “Οικονομία Χωρίς Κεφάλαια”, που θα βασίζεται στους φυσικούς και ανθρώπινους πόρους και στη νέα επιστημονικοτεχνική επανάσταση; 

Το χρήμα εφευρέθηκε για να διευκολύνει το εμπόριο και συνεπώς την απόκτηση κέρδους και όχι για να διευκολύνει την ανταλλαγή αγαθών μεταξύ ανθρώπων και κοινωνιών, η οποία άλλωστε γίνονταν στα πλαίσια της αλληλεγγύης και της αμοιβαιότητας για εκατοντάδες χιλιάδες ή ακόμα και για εκατομμύρια χρόνια στο βαθμό που αυτό ήταν εφικτό και αναγκαίο, μεταξύ των πρωτόγονων κοινωνιών. Είναι οι εξουσίες που μετέτρεψαν το χρήμα από μέσο ανταλλαγής σε μέσο πλουτισμού και αναπαραγωγής της εξουσίας, που οδήγησε τις εξελίξεις στο σύγχρονο καπιταλισμό, στην οικονομία της φρίκης, του φόβου και της παρακμής, όπου η κερδοφορία δεν συντελείται σε επίπεδο παραγωγής χρήσιμων αξιών, αλλά σε επίπεδο παραγωγής μέσων και υπηρεσιών εξουσίας και ασύδοτης κερδοσκοπίας επί εικονικής οικονομίας, που αποβάλλει την νοσηρότητά της με την μορφή των καταστροφικών κρίσεων, της παγκοσμιοποίησης της φτώχειας, της ανεργίας και των προληπτικών πολέμων. Είναι συνεπώς αναγκαία η κατάργηση του χρήματος ως μέσο πλουτισμού, αλλά αυτό μπορεί να συμβεί μόνο σε συνθήκες κατάργησης του εμπορευματικού χαρακτήρα της οικονομικής παραγωγής αγαθών. Άλλωστε σήμερα με τη βοήθεια της σύγχρονης ηλεκτρονικής τεχνολογίας το χρήμα στην παραδοσιακή του μορφή έχει πρακτικά σχεδόν καταργηθεί και μπορεί να καταργηθεί και ουσιαστικά με την κατάργηση του εμπορευματικού χαρακτήρα της παραγωγής και κατανομής των αγαθών, αφού για συνθήκες αχρήματης κοινωνικής οικονομίας θα υπάρχουν άλλες μορφές μέτρησης και σύγκρισης αγαθών και οικονομικών αξιών. Όσον αφορά στην υποτιθέμενη αναγκαιότητα του κεφαλαίου για να υπάρξει παραγωγική δραστηριότητα, θα πρέπει να ξαναθυμηθούμε τον Κάρολο Μαρξ που δεν κουράζονταν να υπογραμμίζει ότι, το κεφάλαιο δεν είναι πράγμα, δεν είναι κτίρια, μηχανές, οικόπεδα, χρήματα και πρώτες ύλες, αλλά το κεφάλαιο είναι μια κοινωνική σχέση μεταξύ καπιταλιστών και εργαζόμενων, δηλαδή κοινωνίας, σύμφωνα με την οποία οι καπιταλιστές αποφασίζουν να κινούν την οικονομία με τη χρηματοδότηση του κράτους και τις λαϊκές αποταμιεύσεις, σύμφωνα με τα ατομικά τους συμφέροντα και στη βάση της μεγιστοποίησης της κερδοφορίας τους και οι εργαζόμενοι κατά συνέπεια και η κοινωνία υφίστανται τις συνέπειες αυτής της σχέσης.

Γιατί χαρακτηρίζετε το Zeitgeist Κίνημα και το VENUS PROJECT “Δούρειους Ίππους” του 21ου Αιώνα; 

Γιατί το κίνημα Zeitgeist και το σχέδιο VENUS προβάλλονται από μια τεχνοκρατική ελίτ σαν μεσσιανικές λύσεις των προβλημάτων των κοινωνιών και της ανθρωπότητας, όμως χωρίς τις κοινωνίες και την ανθρωπότητα, πράγμα που θα οδηγούσε σε ένα τεχνοφασισμό. Εκείνο δε που με προβληματίζει και με κάνει να τα απορρίπτω συνολικά σαν πρόταση, αν και τόσο σε κάποιες διατυπώσεις όσο και σε κάποιες προτάσεις θα μπορούσε κανείς να συμφωνήσει, είναι το γεγονός πως παρουσιάζονται τόσο απλοϊκά και με τόση αφέλεια που δείχνουν έλλειψη σοβαρότητας στην επεξεργασία τους, αλλά κυρίως γιατί εμφανίζονται ως εναλλακτική λύση του καπιταλισμού ενώ δεν αρνούνται τον καπιταλισμό στην ουσία του, τη στιγμή που η ανθρωπότητα αναζητά και διαμορφώνει τους όρους για το ξεπέρασμα του καπιταλισμού στην προοπτική της άμεσης δημοκρατίας και της αταξικής κοινωνίας. Τέτοιες προτάσεις επαναλαμβάνονται, είτε ως σοσιαλδημοκρατική εκδοχή, είτε ως ‘λαϊκός καπιταλισμός’, είτε ως κρατικοκαπιταλισμός κάθε φορά που οι κοινωνίες αντιμετωπίζουν τα καπιταλιστικά αδιέξοδα, ανησυχούν και δραστηριοποιούνται προς κάποια αυτόνομη αντικαπιταλιστική κατεύθυνση και λύση και με αυτή την έννοια λειτουργούν ως δούρειοι ίπποι για τον αποπροσανατολισμό των κοινωνιών και την κάμψη της αγωνιστικότητάς τους.

Τελικά υπάρχει Σωτηρία για τη σημερινή ανθρωπότητα, υπάρχει Λύση για τα προβλήματα του ανθρώπινου πολιτισμού ή θα επιστρέψουμε και πάλι σ’ ένα νέο τεχνοβαρβαρικό Μεσαίωνα;

Έχω την ιστορική βεβαιότητα ότι λύση υπάρχει και είναι αυτή που η ίδια η ανθρωπότητα μέσα από τους χιλιόχρονους αγώνες της έχει διαμορφώσει τόσο ως υλικοτεχνική, αντικειμενική επιστημονικοτεχνική δυνατότητα όσο και ως όραμα, ως υποκειμενική βούληση και επιδίωξη για μια αταξική κοινωνία. Αν και θεωρητικά οι πιθανότητες θετικής (αντικαπιταλιστικής) ή αρνητικής (τεχνοβαρβαρικής) έκβασης ενός κοινωνικού αγώνα είναι πάντα μισές-μισές, δηλαδή ίσες, προσωπικά είμαι αισιόδοξος ότι, παρά τις υποκειμενικές δυσκολίες που υπάρχουν ακόμα και τα όποια πισωγυρίσματα επιχειρήσει ο σκληρός πυρήνας της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης του κεφαλαίου, η ιστορία θα προχωρήσει και αυτή τη φορά από το παρακμασμένο Χτες στο ανερχόμενο Αύριο, από το παλιό στο καινούργιο, κι’ αυτό όχι για ντετερμινιστικούς λόγους, αλλά γιατί η ανθρωπότητα χρειάζεται το καινούργιο που της προσφέρει καλύτερες λύσεις από το παλιό, που ανατρέπει την καπιταλιστική βαρβαρότητα και στη θέση του οικοδομεί έναν καλύτερο κόσμο και έναν οικουμενικό ουμανιστικό πολιτισμό.

Ποιο είναι, τέλος, το μήνυμα σας προς τους αναγνώστες του περιοδικού μας, ειδικά τους νεότερους, που μαστίζονται περισσότερο από την οικονομική κρίση και την ανεργία, που αισθάνονται συχνά παγιδευμένοι σε αδιέξοδα κι έχουν χάσει την ελπίδα σ’ ένα καλύτερο μέλλον; Σε τι μπορεί να ελπίζουν και τι θα πρέπει να επιδιώκουν με τους αγώνες τους; 

Θα μπορούσα να αρκεστώ μόνο στο: Να δημιουργήσουμε τη δική μας ελπίδα δημιουργώντας τη δική μας συλλογική-κοινωνική λύση, γιατί κάθε ελπίδα που μας προσφέρετε από άλλους δεν είναι παρά μια καινούργια μορφή δουλείας σε λύσεις που τις έχουν επεξεργαστεί επίδοξοι νέοι εξουσιαστές. Επειδή όμως εκτιμώ ότι η σημερινή νεολαία, κορίτσια και αγόρια, στην πλειοψηφία τους γνωρίζουν τις αιτίες της σημερινής παρακμής, προβληματίζονται, αναζητούν και αγωνίζονται για εναλλακτικές λύσεις, θα τους πρότεινα να συστηματοποιήσουν με μελέτη, αυτομόρφωση και συλλογική επεξεργασία αυτές τις προτεινόμενες εναλλακτικές λύσεις για να μπορούν να επιλέξουν αυτό που τους εκφράζει συνειδητά και όχι επειδή αυτό έκανε ο πατέρας ή ο παππούς τους.. Σ’ αυτή τους την αναζήτηση πρέπει να διεκδικήσουν τη δική τους ταυτότητα, την ατομική-ταξική-κοινωνική Εαυτότητά τους, πράγμα που θα τους βοηθήσει να απαλλαγούν από σκοταδιστικούς μύθους και από την εικονική πραγματικότητα των εξουσιαστικών ιδεολογιών, για να μην περιμένουν λύσεις έξω από τους ίδιους, ούτε και από τις λεγόμενες προοδευτικές ή ‘αριστερές’ αλλά εξουσιαστικές πρωτοπορίες, γιατί η κοινωνική απελευθέρωση του ανθρώπου και της ανθρωπότητας δεν μπορεί να είναι έργο παρά μόνο της κοινωνίας σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και οικουμενικό επίπεδο. Ατομικές λύσεις για κοινωνικά και πανανθρώπινα προβλήματα δεν υπάρχουν, αλλά σε συνθήκες καπιταλιστικής βαρβαρότητας δεν υπάρχουν ατομικές λύσεις ούτε και για ατομικά προβλήματα και φυσικά δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο και η μόνη επιλογή μας είναι οι συλλογικοί αγώνες, με επιμονή και υπομονή, με πείσμα και όραμα, για ένα καλύτερο κόσμο, με στρατηγικό μας στόχο να χτίσουμε θεσμούς και δομές κοινωνικής ισότητας, τη μήτρα ενός οικουμενικού ουμανιστικού πολιτισμού. Γι’ αυτό και θα επαναλάβω τη βαθιά η πεποίθησή μου πως: Ο Ουμανισμός του 21ου Αιώνα, ο Ουμανισμός του homo humanisticus universalis, δεν μπορεί παρά να σημαίνει τη λαχτάρα, την προσπάθεια και την ικανότητά μας, ως ανθρωπότητα, να σκουπίσουμε το δάκρυ από τα μάτια της Μάνας-Φύσης και να ξανακάνουμε το άδολο χαμόγελό της, το συναρπαστικό φαινόμενο της ζωής, τη ζωή μας την ίδια, έργο τέχνης, πηγή δημιουργικής οικουμενικής ευτυχίας και αιώνιο στολίδι αυτού του αναρχοατελεύτητου και μεγαλοπρεπούς Σύμπαντος.

Πνευματική αλχημεία, δημιουργός ‘θεών’, θρησκειών, θρησκευτικότητας και λατρευτικών ειδώλων, εναντίον Επιστήμης και Κοινωνίας

Πνευματική αλχημεία, δημιουργός ‘θεών’, θρησκειών, θρησκευτικότητας και λατρευτικών ειδώλων, εναντίον Επιστήμης και Κοινωνίας[1]

Γράφει ο Κώστας Λάμπος

«Η θρησκεία απαιτεί τώρα από τη θεραπαινίδα της, που δεν είναι πλέον η φιλοσοφία, αλλά η

ίδια η προαιώνια αντίπαλός της, η επιστήμη, να αποδείξει την ύπαρξη του θεού. Και να τώρα η επιστήμη (φυσική, κοσμολογία, βιολογία), που καλείται να θεμελιώσει την πίστη».

Ευτύχης Μπιτσάκης

Από τότε που οι επιστήμες άρχισαν να αποσπώνται σταδιακά από τη φιλοσοφία για να ακολουθήσουν τον δύσκολο δρόμο της έρευνας, του εργαστηρίου, του πειράματος, της επαλήθευσης και της στέρεης γνώσης, η φιλοσοφία, άρχισε να χάνει την επαφή της με την πραγματικότητα και τη Φύση, πράγμα που ανάγκασε ένα τμήμα της να στραφεί προς τον ιδεαλισμό και τη μεταφυσική που την έφεραν πιο κοντά στη θρησκεία. Το άμεσο και σωρευτικό αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης ήταν η γνώση που σταδιακά συσσώρευαν οι επιστήμες, να περιορίζει την πίστη στις ‘εξ αποκαλύψεως θρησκευτικές αλήθειες’ περί της ύπαρξης θεού που τάχα δημιούργησε τον κόσμο, τη ζωή και τον άνθρωπο. Απέναντι σε αυτή την κατάσταση οι θρησκείες που στο μεταξύ είχαν γίνει θεσμοί, Εκκλησίες και κρατική εξουσία αντέδρασαν κατασταλτικά και μεταξύ των άλλων πυρπόλησαν βιβλιοθήκες, κατάστρεψαν μνημεία πολιτισμού, βασάνισαν, δολοφόνησαν και έστειλαν στην πυρά επιστήμονες και γενικά κήρυξαν τον πόλεμο στις επιστήμες και επέβαλαν τον σκοταδιστικό Μεσαίωνα στην κοινωνία και στην ανθρωπότητα.

Όταν οι θρησκείες και οι εξουσίες κατάλαβαν ότι η γνώση οδηγεί την ανθρωπότητα στον αγώνα της για κοινωνική ισότητα, ότι μακροπρόθεσμα οι επιστήμες τελικά είναι αήττητες και συνεπώς αυτές που κινδυνεύουν είναι οι θρησκείες και όχι οι επιστήμες, τότε άλλαξαν τακτική[2]. Σταμάτησαν να διώκουν φανερά τις επιστήμες, να φυλακίζουν και να καίνε τους επιστήμονες, και από την πυρά τους ανέβασαν στον άμβωνα, όπως σωστά σημειώνει ο Ευτύχης Μπιτσάκης[3]. Προσπάθησαν, και σε κάποιο βαθμό κατάφεραν να βάλουν εξωνημένους ‘επιστήμονες’ να χρησιμοποιήσουν καταχρηστικά τις επιστήμες για να ‘αποδείξουν την ύπαρξη του θεού’ και από εχθρές της θρησκείας να γίνουν θεραπαινίδες της, παράγοντας «προϊόντα φιλοσοφικής αφέλειας και επιστημονικής ημιμάθειας, δηλαδή προϊόντα ιδεολογικής αγυρτείας»[4], πνευματικά παραπροϊόντα και αλχημείες. Εκμαυλίζοντας συνειδήσεις ‘επιστημόνων’ οι εξουσίες υποβάθμισαν την επιστήμη σε ιδεολογία υποταγής της κοινωνίας στα συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης.

Στη διαδρομή της ανθρώπινης ιστορίας υπήρξαν, σε διάφορες εποχές και περιοχές, διάφοροι αλχημιστές που επιδίωξαν να δημιουργήσουν πράγματα έξω από τους νόμους της φύσης και από τον χώρο της επιστήμης. Η Αλχημεία ήταν μια αποκρυφιστική ψευδοεπιστημονική τεχνουργία και πρακτική που επεδίωξε να ανακαλύψει τη λεγόμενη Φιλοσοφική Λίθο, η οποία υποτίθεται ότι ήταν μια μαγική ουσία που θα μπορούσε να επιφέρει χημική μεταστοιχείωση και να μετατρέψει απλά μέταλλα σε χρυσό, να γιατρέψει όλες τις αρρώστιες και παθήσεις, να προσδώσει στον κάτοχό της αθανασία και να φέρει τον κόσμο πιο κοντά στην ‘ιερότητα του θεού’.

Ειδική μορφή αλχημείας αποτελεί η προσπάθεια που κάνουν Έλληνες θεολόγοι να ταυτίσουν από αφέλεια ή από σκοπιμότητα τη νοσηρή θρησκευτικότητα των ευαγγελίων και της ‘αποκάλυψης’ με τη λαϊκή μεταφυσική αντίληψη από άγνοια, ή κάποιοι θεολογούντες ‘ελληνοχριστιανοί διανοούμενοι’ που μπερδεύουν τον χριστιανισμό με τον Ελληνισμό δημιουργώντας το κακόφημο ιδεολόγημα του ‘ελληνοχριστιανισμού’[5], με το σκοπό να νοθεύσουν και τελικά να ακυρώσουν τον πολιτισμό του «πάντων πραγμάτων μέτρον άνθρωπος», υπέρ της θεοκρατίας και της κεφαλαιοκρατίας.

Όμως, τίποτα από αυτά δεν κατάφερε, και παράμεινε ως νοσηρή φαντασίωση μανιακών θρησκόληπτων που ακόμα και σήμερα οι συνεχιστές τους διεκδικούν, όχι βέβαια να δημιουργήσουν χρυσό από σκουριές, αλλά να κερδίσουν χρυσό δημιουργώντας πνευματικές σκουριές, αλχημική πίστη περί αθανασίας της ψυχής, της μεταθανάτιας ζωής και του ‘σωτήρα θεού’. Στην πραγματικότητα, η απόπειρα μεταστοιχείωσης των μετάλλων σε χρυσό δεν ήταν τόσο μια πειραματική διαδικασία στο εργαστήριο, όσο ήταν μια μεταφυσική δοξασία που επιδίωκε τη μεταστοιχείωση του ανθρώπου σε καρικατούρα του εαυτού του, δηλαδή σε θεό, κι αυτό επειδή πίστευαν ότι η χημεία διέπονταν από νόμους που ίσχυαν και για την ανθρώπινη ψυχή, με τη μεταστοιχείωση της οποίας θα αποδείκνυαν την ύπαρξη του θεού και θα γίνονταν οι ίδιοι θεοί και αθάνατοι. Η έννοια της φιλοσοφικής λίθου ήταν για τους αλχημιστές ό,τι υποτίθεται ότι ήταν το ‘άγιο δισκοπότηρο’ του χριστιανικού μύθου. Ο αθάνατος ‘ξένος’ του μύθου των αλχημιστών, και για πολλούς εξουσιαστές αλχημιστές του 17^ου αιώνα ο ‘Κόμης του Σαίν-Ζερμαίν’, που έρχεται από το πουθενά και αποκαλύπτει τα μυστικά στους αλχημιστές, συμβόλιζε τον υποτιθέμενο Μεσσία που τον περιμένουν να έρθει, κάποια στιγμή, για να τους κάνει ακόμα πιο πλούσιους, πιο ισχυρούς και αθάνατους.

Η αλχημεία, είτε ως αποκρυφιστική τεχνουργία, είτε ως ‘πνευματική αλχημεία’, δηλαδή ως θρησκεία, σχετιζόταν πάντα με μάγους και ιερατεία, με εξουσίες και θρησκευτικούς μύθους. Πολλοί ‘σοφοί’ και ‘φιλόσοφοι’, άλλοι καλοπροαίρετοι και άλλοι καλοπληρωμένοι, θέλοντας να παρουσιάσουν τη θρησκευτικότητα ως σύμφυτη με την ανθρώπινη φύση, υποστηρίζουν, σε αντίθεση με όσους υποστήριξαν και υποστηρίζουν ότι ‘ο θεός πέθανε’ ή ότι ‘θεός δεν υπάρχει’, ότι ο θεός δεν πέθανε και συνεπώς υπάρχει, διαφορετικά, λένε, ‘πώς εξηγείται η μαζική στροφή τόσων ανθρώπων σήμερα προς τη θρησκεία, παρά τον αδιαμφισβήτητο θρίαμβο της επιστήμης’; Βέβαια, λόγω της πολυδιάστατης κρίσης παρακμής του καπιταλισμού, κάποιοι στρέφονται προς τη θρησκεία, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν μπορούμε να μιλάμε για μαζική στροφή προς την Εκκλησία. Αλλά και μόνο το γεγονός πως συνδέουν τη θρησκευτικότητα και την πίστη σε κάποιο θεό με την ανθρώπινη φύση και όχι με τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες και μάλιστα χωρίς να αναφέρουν αυτό που είναι γνωστό ακόμα από την εποχή του Αριστοτέλη, ότι δηλαδή η ανθρώπινη φύση δεν είναι παρά το δημιούργημα του εκάστοτε ιστορικού χωροχρόνου, δηλαδή των εκάστοτε κοινωνικών συνθηκών ως το κοινωνικό αποτύπωμα της εκάστοτε εξουσίας, δείχνει μια ακόμα απόπειρα παράκαμψης της πραγματικότητας για λόγους παραπλάνησης.

Είναι η ανοησία, η διαστροφή και η στρεβλότητα της εκάστοτε εξουσίας της ανισότητας η οποία μετασχηματίζει την άγνοια και την ημιμάθεια, όχι σε γνώση, αλλά σε πίστη μέσω των ενοχών, του φόβου, των ψευδαισθήσεων, των ονείρων, του μύθου, του παραμυθιού, του νόμου, της παράδοσης, της υπονομευμένης παιδείας, της προπαγάνδας και της παραπληροφόρησης, ακόμα και της βίας, για τις δικές της αντικοινωνικές και απάνθρωπες σκοπιμότητες και επιλογές. Πράγμα, όμως, που αποκαλύπτει την πρόθεση της εξουσίας να αποκρύψει την ιστορικότητα της κοινωνίας και την κοινωνικότητα της ανθρώπινης φύσης και μ’ αυτό να αθωώσει τα σκοταδιστικά και εξουσιαστικά ιερατεία, που δημιουργούν θεούς[6], θρησκείες, πίστη, πιστούς, οπαδούς, δούλους και εξουσιαζόμενους. Για να δούμε το μέγεθος της δόλιας και βίαιης επίθεσης για την αλλοίωση της ανθρώπινης φύσης και τη δημιουργία τεχνητής θρησκευτικότητας, φτάνει μόνο να αναλογιστούμε την αριθμητική σχέση μεταξύ κληρικών και πληθυσμού. Όχι βέβαια σε φανερά θεοκρατικά καθεστώτα, όπως τα μουσουλμανικά της Μέσης Ανατολής, ή τα παπικά της Νότιας Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής, ούτε ακόμα και στα δήθεν ορθόδοξα, όπως στο ελληνικό προτεκτοράτο του μουλατείου του ‘Χριστού’, που καμιά ουσιαστική σχέση δεν έχει με τον Ελληνισμό και τον ελληνικό πολιτισμό. Αλλά στη μητρόπολη του καπιταλισμού και της υποτιθέμενης ελευθερίας, στις Ενωμένες Πολιτείες Αμερικής (Ε.Π.Α.), όπου ανά 317 κατοίκους αντιστοιχεί ένας φανατικός νεοχριστιανός κληρικός που έχει στη διάθεσή του όσο χρήμα και όσο τηλεοπτικό χρόνο αντέχει να ξοδεύει για να κάνει πλύση εγκεφάλου στους Αμερικανούς. Κι όλα αυτά μπορεί να τα πετύχει με τον έλεγχο των επιστημών, τη διάρρηξη του κοινωνικού ιστού, τη συκοφάντηση της συλλογικότητας, την καλλιέργεια της θρησκοληψίας, της μοιρολατρίας, του ατομισμού και της ανταγωνιστικότητας, την καταχρηστική χρησιμοποίηση της τεχνολογίας και των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, με την σκόπιμη επιλογή της γνώσης και τη χειραγώγηση της πληροφορίας. Αλλά και με την πελατειακή πολιτική των εκάστοτε κυβερνήσεων, των κοινοβουλευτικών κομμάτων, του κράτους και της ιεροεξεταστικής ιδιωτικής εργοδοσίας που διαπλέκονται μέσω της κοινής εξουσιαστικής ιδεολογίας-φιλοσοφίας ‘πατρίς, θρησκεία, οικογένεια’, σε τέτοιο βαθμό με τη ρασοφόρο μαφία, η οποία τελικά πότε άμεσα και πότε έμμεσα αποφασίζει για το ποιος θα έχει ή δεν θα έχει εργασία, εισόδημα και ‘μοίρα κάτω από τον Ήλιο’.

Γιατί μόνο έτσι μπορεί να βιάζει, να ζυμώνει και να υποτάσσει την ανθρώπινη φύση και να διαμορφώνει ‘νόθα συνείδηση’ στον πληθυσμό, για να δέχεται και να υπερασπίζεται με λύσσα ως δική του άποψη ό,τι και όσα τα σκοταδιστικά και εξουσιαστικά ιερατεία τού φύτεψαν στο μυαλό. Η εξαίρεση κάποιων ιερωμένων, που λειτουργούν περισσότερο ως άνθρωποι με κοινωνικές ευαισθησίες και όχι ως αχόρταγα αρπακτικά, δεν αλλάζει τα πράγματα, απλώς επιβεβαιώνει τον κανόνα. Ας δούμε μερικά παραδείγματα για το πώς η εξουσία κατασκευάζει αυτό που ο Φρόυντ αποκάλεσε ‘συλλογική ιδιοψυχαναγκαστική νεύρωση’, δηλαδή θρησκευτικότητα, ‘αθάνατες ψυχές’, ‘θεούς’ και ‘δαίμονες’, πιστά είδωλά της και υποστηρίγματά της, για όσο ακόμα διάστημα θα ελέγχει και θα χειραγωγεί η πνευματική αλχημεία την επιστήμη, την παιδεία και την κοινωνία.

*

Για τον πρωτόγονο άνθρωπο, που αγνοεί ακόμα τις αιτίες των φυσικών φαινομένων, όπως λ.χ. την εναλλαγή της ημέρας με τη νύχτα ή τη διαδοχική σειρά των εποχών, αλλά και των καιρικών φαινομένων, ζέστη, κρύο, αστραπές, βροντές, βροχή, χαλάζι, χιόνι, πλημμύρες και πυρκαγιές, φαίνεται λογικό αυτά τα φαινόμενα να τα αποδίδει σε άγνωστες δυνάμεις που του προκαλούν δέος, του εξάπτουν τη φαντασία και, επειδή από αυτά τα φαινόμενα καθορίζεται ο ρυθμός της ζωής του, τον αναγκάζουν να δρα ανάλογα ώστε να αποφύγει ή να εκμεταλλευτεί τις συνέπειές τους. Η παράλληλη ανάπτυξη συλλογικών δραστηριοτήτων, γιορτών και συμβολικών τελετουργιών στον κύκλο του χρόνου, που διαφέρουν από τόπο σε τόπο, αποτελούν έκφραση των ζωτικών σχέσεων της κοινότητας-κοινωνίας με την τροφό Φύση, φαινόμενα κοινωνικότητας και πολιτισμού και συνεπώς δεν αφήνουν περιθώρια να χαρακτηριστούν θρησκευτικότητα, πίστη και λατρεία μεταφυσικών δυνάμεων με συγκεκριμένες ιδιότητες και συγκεκριμένη χρησιμότητα.

Όλες οι ιδέες, και ιδιαίτερα οι αφηρημένες, όπως αυτές περί ‘θεού’, ‘αθάνατης ψυχής’ ‘μεταθανάτιας ζωής’, μετενσάρκωσης και νεκρανάστασης, εμφανίστηκαν πολύ αργότερα στην εξελικτική πορεία του ανθρώπινου είδους και απέκτησαν μια κάποια υποβλητική ικανότητα μέσω του προφορικού και του γραπτού λόγου, αλλά αυτή είναι περιορισμένη, γιατί οι αφηρημένες ιδέες παρακάμπτουν τις αισθήσεις, συνεπώς και τη Λογική, και απευθύνονται άμεσα στο θυμικό, δηλαδή στο συναίσθημα και μάλιστα σ’ αυτό του φόβου και της ανασφάλειας που προκαλείται από την άγνοια, τη στέρηση, την εξουσία, την ανισότητα και την αδικία. Η θρησκευτικότητα, ως αφηρημένη και πέραν της κοινής λογικής ιδέα περί θεού, ψυχής και παραδείσου, έρχεται στον άνθρωπο απ’ έξω, από μάγους, ‘σοφούς’, ‘φιλόσοφους’ και ιερατεία, και γι’ αυτό δεν μπορεί ν’ αφήσει ισχυρό αποτύπωμα στο ανθρώπινο μυαλό, πράγμα που δυσκόλευε και συνεχίζει να δυσκολεύει τη δουλειά των προσηλυτιστών και των ‘ιεραποστόλων’.

Ως αντίδοτο σ’ αυτήν τη δυσκολία, τα ιερατεία στράφηκαν στο πέρασμα των αφηρημένων ιδεών μέσω όλων των αισθήσεων και μέσω του εμπλουτισμού των θρησκευτικών μύθων και των παραμυθιών με κοινωνικά κατασταλαγμένες εμπειρίες, αρχές και αξίες, με λόγια και εικαστική απεικόνιση του ‘θεού’ ως αγαθού πατερούλη όλων, αλλά και με τον ατομικά, τοπικά και επαγγελματικά αποκλειστικό, πολιούχο και προστάτη ‘άγιο’, για να μη μείνει κανένας ‘απροστάτευτος’. Ατομικά, ομαδικά και ταξικά συμφέροντα κατασκεύασαν θρησκείες και συνεπώς τη λεγόμενη ‘θρησκευτική πίστη’, η οποία όμως είναι αντίθετη προς την ανθρώπινη φύση που ερευνά, αμφισβητεί και ψάχνει να βρει απαντήσεις στα προβλήματα της ζωής και λύσεις που οδηγούν σταθερά τον ανθρώπινο πολιτισμό προς την κοινωνική ισότητα και την καθολική ευημερία και ευτυχία. Γι’ αυτό έστησαν οι εφευρέτες και κατασκευαστές θρησκειών, θεών και πίστης πρόχειρα τον μύθο ‘κλέφτες κι αστυνόμοι’, ‘καλοί και κακοί’, με αντίστοιχη ονομασία ‘θεοί και δαίμονες’ γιατί, τι δουλειά θα έκανε ένας θεός, ένας άγιος ή ένας παπάς χωρίς τον ‘δαίμονα’, τον ‘σατανά’, τον ‘διάβολο’ ή τον αμαρτωλό; Άνοιξαν ‘μαγαζιά γωνία’, δηλαδή, τους επιβλητικούς και πανάκριβους ‘οίκους του θεού’, δίπλα σε ετοιμόρροπα και ακατάλληλα σχολεία, τους ναούς ‘του Χριστού’, της ‘Παναγίας της Θεοτόκου’[7], της ‘Πανα­γίας’, της Δεξιάς, αλλά όχι της Αριστερής, ακόμα και της ‘Παναγίας η Αγία Σιών’[8] και φυσικά όλων των ‘Αγίων’ του εορτολογίου που ανταγωνίζονται μεταξύ τους σε ασχήμια, ‘θαύματα’, σε πιστούς και σε εισπράξεις. Ονόμασαν μάλιστα αυτά τα μαγαζιά και εκκλησία, για να παραπέμπουν στις καλές μνήμες της ανθρωπότητας και της αρχαίας Αθηναϊκής Δημοκρατίας, με την εμπορική ταμπέλα ‘εν εκκλησίαις ευλογείτε τον θεόν’, γιατί εκεί υπάρχει παγκάρι και σε αντίθεση με τον ισχυρισμό ότι ‘ο θεός υπάρχει παντού’. Έκτισαν μεγάλα και ψηλά καμπαναριά, έβαλαν και μεγάφωνα κι άρχισαν να διαλαλούν, συνήθως με κομπλεξικούς παπάδες και ιεροκήρυκες, την πραμάτεια τους, παραβιάζοντας, με ύφος εξουσίας, ξεδιάντροπα τους νόμους, ηχορυπαίνοντας και αδιαφορώντας για το δικαίωμα των περίοικων στην ησυχία. Μ’ ένα εντυπωσιακό εξωτερικό και εσωτερικό διάκοσμο, με προσεγμένες ‘χρυσοποίκιλτες’ εικόνες θεών και αγίων, με τεράστιους πολυελαίους, μανουάλια και θρόνους μπροστά από τα στασίδια των πιστών, φανταχτερό αμπαλάζ των ιδεών αποτυπωμένο στο μυστηριακό ενδυματολόγιο των διαχειριστών και ‘δούλων του θεού’, το οποίο γίνεται όλο και εντυπωσιακότερο όσο πιο ψηλά στέκεται στην ιεραρχία ο εκάστοτε ‘αξιωματούχος του θεού’. Όλα αυτά, ως αναγκαίο σκηνικό των ‘θείων λειτουργιών’ και των διάφορων μυστηριακών τελετουργιών, συμπληρώνονται με ύμνους, βυζαντινή θρησκευτική μουσική καλλίφωνων ψαλτάδων, με χορωδίες και αρμόνια, με κεριά, μεθυστικό λιβάνι με πολλές ενοχές και πολύ ‘Κύριε ελέησον’.

Επιπλέον, ‘εμπλουτίζονται’ και με τα γνωστά κηρύγματα αγράμματων και φανατισμένων καλόγερων που μισούν τη ζωή, τον έρωτα και την ελευθερία και μεθούν τους πιστούς με ψευδαισθήσεις γεμίζοντάς τους απαισιοδοξία, αυτοάρνηση και υποτακτικότητα στα σύμβολα της εξουσίας του ‘Κυρίου’ και στους κατά κόσμο εκπροσώπους του. Αν και το μονοπώλιο θρησκευτικότητας, θεών και αγίων δεν απειλείται τόσο από ανταγωνιστές, τα σκοταδιστικά και εξουσιαστικά ιερατεία αναγνωρίζουν ως αντίπαλους και εχθρούς τη Λογική, την επιστημονικά έγκυρη και κοινωνικά χρήσιμη γνώση και την κριτική σκέψη των ανθρώπων και γι’ αυτό προσφεύγουν στη χρήση των μεθόδων του μάρκετινγκ για την ‘προώθηση των προϊόντων’, των δυσνόητων και τρομακτικών μύθων τους, μέσω της διαφήμισης, αλλά και της μαύρης προπαγάνδας με μπόλικο φόβο του θανάτου, με τη δυσμένεια της εξουσίας και τη ‘θεία τιμωρία’ της κόλασης.

Στήνουν συσσίτια για φτωχούς και άστεγους αλλά δεν κάνουν τίποτα για να μην υπάρχουν φτωχοί και άστεγοι, γιατί αν δεν υπάρχουν φτωχοί και άστεγοι τότε ποιόν θα παρηγορήσουν σε ποιόν θα κάνουν ελεημοσύνη, οπότε το ενδιαφέρον της Εκκλησίας είναι να υπάρχουν πολλοί κατατρεγμένοι που θα είναι αναγκασμένοι να δέχονται τη βοήθειά της, έργο για το οποίο τα ιερατεία εισπράττουν πολλαπλάσια έσοδα από το υστέρημα των φτωχών που ταΐζουν τα παγκάρια, από κρατικές και ιδιωτικές επιχορηγήσεις και δωρεές με σκοπό να αποταμιεύουν εκατομμύρια ‘για τα γεράματά’ τους[9]. Οργανώνουν κατηχητικά, πιέζουν για περισσότερες ώρες θρησκευτικών στα σχολεία, οργανώνουν κατασκηνώσεις για τη νεολαία, με σκοπό να την ‘οδηγήσουν στον δρόμο του θεού’, δηλαδή της υποταγής, διαπράττοντας ταυτόχρονα σωρεία σκανδάλων καταχρήσεων και παιδεραστίας για τα οποία συνήθως αθωώνονται. Καλλιεργούν τη μοναστηριομανία και ασκούν τον λεγόμενο ‘θρησκευτικό τουρισμό’, με ένα σύμπλεγμα αντίστοιχων επιχειρήσεων, για την τρίτη ηλικία, με σκοπό να γεμίζουν τις εκκλησίες και φυσικά τα παγκάρια τους. Παράλληλα, ιδρύουν εκδοτικούς οίκους και βιβλιοπωλεία, διακινούν δωρεάν εκατοντάδες χιλιάδες τόμους θρησκευτικών βιβλίων, γραφών και ‘βίους αγίων’, εκδίδουν εφημερίδες και περιοδικά, παράγουν υποβλητικές ταινίες πίστης με φανταστικές ιστορίες για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, λειτουργούν ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς και προσπαθούν να νικήσουν τη θρησκευτική παθητικότητα, να εκτοπίσουν την αμφιβολία και την απροθυμία του κόσμου για ενεργό θρησκευτική στράτευση. Γι’ αυτό δεν δίστασαν να υιοθετήσουν μεθόδους μαγείας και μόδας φετιχοποιώντας[10], με τη φροϋδική έννοια, ευτελή ανθρώπινα δημιουργήματα, όπως φυλαχτά, κομποσκοίνια, βραχιόλια, δακτυλίδια, σκουλαρίκια, μπλε χάντρες και πολλά άλλα, που τα παρουσίασαν ως σύμβολα της θρησκευτικής πίστης τα οποία τάχα προσθέτουν γοητεία, σεξαπίλ, φέρνουν γούρι και προστατεύουν από το ‘κακό μάτι’, τα κακά πνεύματα, την κακιά στιγμή και το κακό συναπάντημα. Μάλιστα κάποιες και κάποιοι ανεγκέφαλοι[11], υποτίθεται πιο αφοσιωμένοι από τους άλλους, αυτοστιγματίζονται, όπως οι πρωτόγονοι, με τη μέθοδο της δερμοστιξίας (τατουάζ), σκαλίζοντας με ανεξίτηλο χρώμα στο δέρμα τους διάφορα θρησκευτικά και ακαταλαβίστικα σύμβολα λατρείας και αφοσίωσης, αγνοώντας ή αδιαφορώντας για τους κινδύνους στους οποίους εκτίθενται[12].

Το χαρακτηριστικότερο, όμως, θρησκευτικό φετίχ είναι το σταυρουδάκι των λεγόμενων ‘χριστιανών’, που μας το φόρτωσαν με το λεγόμενο ‘μυστήριο της βάπτισης’. Αν εξαιρέσουμε τα νήπια και τα παιδιά που δεν το επέλεξαν μόνα τους, το σταυρουδάκι εκθέτει τους φορείς του, που το κρεμάνε επιδεικτικά στο στήθος για να εντυπωσιάσουν και να δείξουν ότι ανήκουν στο ‘κοπάδι του ποιμένα Χριστού’, ως αφελείς, αγράμματους, μοιρολάτρες, προληπτικούς, δουλικούς και θρησκόληπτους, χωρίς ωστόσο να διερωτηθούν ποτέ τι συμβολίζει το να φοράς εθελοντικά μια αλυσίδα στον λαιμό, σκέτη ή με ένα αντικείμενο που συμβολίζει φανατισμό, μίσος, βασανισμό και θάνατο. Υπάρχει αναμφισβήτητα και μια κατηγορία ανθρώπων που, φορώντας από υστεροβουλία επιδεικτικά σύμβολα από όσες ‘κοινωνικές ταυτότητες’ τους προσφέρονται, όπως θρησκευτικές, ιδεολογικές, κομματικές, ποδοσφαιρικές, προσπαθούν να ξεπεράσουν τον φόβο τους απέναντι στη διαπλεκόμενη πολιτικοθρησκευτική εξουσία, η οποία προσφέρει κατά προτίμηση σε ‘στρατευμένους οπαδούς’ και σε ‘δικά μας παιδιά’, ευκαιρίες, και επειδή εκτιμούν ότι τους ανοίγουν δρόμους στην επαγγελματική τους επιτυχία. Βέβαια, αντίστοιχα σύμβολα-φετίχ χρησιμοποιούν, για τους ίδιους λόγους, και οι πιστοί όλων των θρησκευτικών δογμάτων. Κι όλα αυτά γίνονται γιατί οι θρησκειοκατασκευαστές και θεοδημιουργοί εξουσιαστές γνωρίζουν ότι, αν άφηναν τον άνθρωπο ελεύθερο, ανεπηρέαστο και ώριμο να επιλέξει, τότε δεν θα επέλεγε τυφλή πίστη σε παραλογισμούς και ψευδαισθήσεις, αλλά θα επέλεγε την αληθινή γνώση πραγμάτων και καταστάσεων, που θα του επέτρεπαν να ελέγχει τη ζωή του στο πλαίσιο της αυτοδιευθυνόμενης κοινωνίας του, για να μην είναι δούλος κανενός αφέντη-θεού και εργοδότη-εκμεταλλευτή.

Για να πετύχουν όλα αυτά όι θρησκείες χρειάστηκε, και συνεχίζει να χρειάζεται όλο και περισσότερο, η καθιέρωση μιάς ‘στραγτικής ιερού μάρκετινγκ’, και συνεπώς η υποστήριξη μιας ολόκληρης στρατιάς ειδικών, όπως λ.χ. ψυχολόγων, τεχνιτών, καλλιτεχνών, λογοτεχνών, αγιογράφων και πολλών άλλων, που θα φυτεύουν με σύμβολα και συμβολισμούς πίστη σε τρυφερούς, αδιαμόρφωτους και ανίκανους να υπερασπιστούν την ακεραιότητά τους εγκεφάλους. Οτιδήποτε συμβολίζει εικαστικά ανύπαρκτα δημιουργήματα της ανθρώπινης φαντασίας στα οποία προσδίδονται ‘θεϊκές’ ιδιότητες και χρησιμοποιούνται για λατρευτικούς σκοπούς, αποτελεί απεικόνιση φετιχοποιημένης κοσμικής εξουσίας και αποσκοπεί στη διευκόλυνση της παραπλάνησης ανυπεράσπιστων, απελπισμένων, απληροφόρητων και απαίδευτων ανθρώπων. Μ’ αυτό το σκεπτικό ο ιουδαιοχριστιανισμός κατηγόρησε αρχικά τα σύμβολα της αρχαιοελληνικής θρησκείας ως παραπλανητικά σύμβολα ειδωλολατρίας και αφού οργάνωσε βασανιστήρια ανθρώπων και γενοκτονίες λαών, προχώρησε στην καταστροφή όσων πρόλαβε, χτίζοντας πάνω στους ‘ναούς των ειδωλολατρών’ τα δικά του κακότεχνα σύμβολα του σκοταδισμού και της εξουσίας.

Η ιουδαιοχριστιανική παράδοση, ταυτισμένη με την ασχήμια και το σκοτάδι, μισεί την ωραιότητα και το κάλλος, σε αντίθεση με την αρχαιοελληνική και ήταν κατηγορηματικά αντίθετη με την υλική απεικόνιση ή την αναπαράσταση του Χριστού. Όταν, όμως, ο ιουδαιοχριστιανισμός έγινε, από κίνημα διαμαρτυρίας, δύναμη εξουσίας και επίσημη θρησκεία του μετασχηματιζόμενου δουλοκτητικού σε φεουδαρχικό κράτος και προσχώρησαν σ’ αυτό βίαια ή από υστεροβουλία και συμφέρον οπαδοί άλλων δοξασιών, όπως οι λεγόμενοι ‘εθνικοί’, χρειάστηκε ο Ιησούς Χριστός να πάρει μορφή, ν’ αποκτήσει πρόσωπο με χαρακτηριστικά. Το θέμα αυτό προκάλεσε αντιδράσεις, αλλά τελικά επικράτησε η άποψη της απεικόνισης του Ιησού, και τότε άρχισαν οι φανταστικές περιγραφές του από μεταγενέστερους, δεδομένου ότι δεν υπήρχε, αφού δεν μπορούσε να υπάρχει, αυθεντική αποτύπωση των χαρακτηριστικών προσώπου που ιστορικά δεν υπήρξε:

·         ▪ «Ο Ιουστίνος μας πληροφορεί πως ήταν άσχημος, χωρίς παρουσιαστικό και χάρη.

·         ▪ Ο Κέλσος γράφει πως το σώμα του ήταν ελαττωματικό ‘μικρόν και δυσειδές και αγενές’.

·         ▪ Τα ίδια έγραψαν ο Τερτυλλιανός, ο Κυπριανός και ο Ιππόλυτος, ενώ ο Κύριλλος Αλεξανδρείας[13] τόνιζε πως ‘ο Ιησούς ήταν ο ασχημότερος άνθρωπος του κόσμου’»[14].

Για να τεκμηριώσουν μάλιστα τους ισχυρισμούς τους, επικαλούνταν την ‘Προφητεία του Ησαΐα’ (53.2-5), σύμφωνα με την οποία ο υποτιθέμενος μεσσίας «ουκ είχεν είδος, ουδέ κάλλος και είδομεν αυτόν και ουκ είχεν ωραιότητα»[15].

Άρχισε, λοιπόν, σε όλο τον χριστιανικό κόσμο η απεικόνιση του Χριστού με αποτέλεσμα ο Χριστός να εμφανίζεται με χίλια διαφορετικά μεταξύ τους πρόσωπα. Άλλα έμοιαζαν με την υποτιθέμενη μορφή του Ορφέα, άλλα με το Δία, άλλα με κάποιο Ρωμαίο ή Βυζαντινό αυτοκράτορα και άλλα απεικόνιζαν το Χριστό ως τσομπάνη με ένα αρνί στον ώμο, πράγμα που δημιουργούσε σύγχυση[16]. Ο Ιωάννης της Αποκάλυψης, μάλιστα, με τους περίεργους, τους αυθαίρετους και ακαταλαβίστικους συμβολισμούς του, τον περιέγραφε ως «Αρνίον ἱστάμενον ὡς ἐσφαγμένον, ἔχον κέρατα ἑπτὰ καὶ ὀφθαλμοὺς ἑπτά τα οποία είναι τα επτά πνεύματα του Θεού που αποστέλλονται σε όλη τη γη» (Ιωάννου Αποκάλυψη, 5.6)[17]. Ακόμα και εικόνες του Χριστού χωρίς γένια και με κοντά σγουρά μαλλιά έχουν βρεθεί[18]. Αυτή η σύγχυση, ενός Χριστού με πολλά πρόσωπα, παράπεμπε σε μεταμφιεζόμενο απατεώνα, και αυτό γέννησε την ανάγκη να δημιουργηθεί ένας ορισμένος τύπος της μορφής του Ναζωραίου που θα τον έχουν ως ‘μοντέλο’ οι ζωγράφοι. Την οριστική μορφή του υποτιθέμενου Ιησού Χριστού την έδωσε αυθαίρετα και σύμφωνα με τη δική του αντίληψη και αισθητική, κατά τα μέσα του 8^ου αιώνα, ο λεγόμενος άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός[19] με την παρακάτω περιγραφή: «Του χάριν χαρακτηριζόμενος, καθώς οι αρχαίοι ιστορικοί διαγράφουσιν αυτού την εκτύπωσιν, σύνοφρυν, ενόφθαλμον, επίρρινον, ουλότριχα, επίκυφον, εύχρουν, γενειάδα μέλανον έχοντα, σιτόχρουν τω είδει κατά την μητρώαν εμφάνειαν, μακρυδάκτυλον, εύφωνον, ηδύλογον, πραότατον, ήσυχον, μακρόθυμον, ανεξίκακον και τα παραπλήσια της αρετής πλεονεκτήματα περιφέροντα»[20]. Φυσικά, τέτοιες πηγές αρχαίων ιστορικών δεν υπάρχουν και δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν ιστορικές πηγές “περί εύφωνου και ηδύλογου Ιησού”, όταν δεν υπάρχουν ιστορικές πηγές και αξιόπιστες μαρτυρίες ακόμα και για την ίδια την ύπαρξή του. Όμως όλοι αυτοί οι απίθανοι και εξωφρενικοί ισχυρισμοί αποδείχνουν ότι οι θρησκείες, και επί του προκειμένου ο ιουδαιοχριστιανισμός, χρησιμοποιούν το ψέμα ως μέσον που αγιάζει τον σκοπό, για τον εντυπωσιασμό και την παραπλάνηση, με στόχο την εκμετάλλευση αφελών αλλά καλοπροαίρετων ανθρώπων.

Έναν αιώνα μετά την έγκριση αυτής της επινοημένης προσωπογραφίας του Ιησού η εικονολατρία των χριστιανών ξεπέρασε σε ευτέλεια και ιδιοτέλεια την ειδωλολατρία των Εθνικών, την οποία κατάγγειλε και δίωξε ανελέητα ο χριστιανισμός των πρώτων αιώνων. Η οργανωμένη και ευρεία εμπορευματοποίηση των εικόνων και των άλλων ειδώλων-αντικειμένων λατρείας, άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου, με κατάληξη τη σκληρή δογματική θρησκευτική, αλλά στην ουσία οικονομικοπολιτική, σύγκρουση μεταξύ εικονολατρών και εικονομάχων-εικονοκλαστών που ξέσπασε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία κατά τον 8^ο και 9^ο αιώνα, η οποία έκλεισε οριστικά υπέρ της εικονολατρίας.

Η υποβλητική δύναμη της εικόνας, ψεύτικης βέβαια, αλλά της μοναδικής υποτιθέμενης απόδειξης ύπαρξης των απεικονιζόμενων, ενισχύει το δέσιμο των πιστών με την Εκκλησία και δυναμώνει τις εισπράξεις του παγκαριού, αλλά και το εμπόριο των εικόνων και των άλλων εργαλείων και συμβόλων του χριστιανισμού, πράγμα που φέρνει πολύ χρήμα στο παγκάρι και σ’ εκείνους που οργανώνουν αυτό το εμπόριο, που δεν είναι άλλοι από τους μικρούς και μεγάλους, φανερούς και αφανείς διαχειριστές των ναών και των εργαστηρίων παραγωγής εκκλησιαστικών ειδών και χριστιανικών ειδώλων. Το εμπόριο της ψευδαίσθησης και της φρούδας ελπίδας, των παπικών εισιτηρίων για τον παράδεισο και στη συνέχεια και των εικόνων οδήγησαν τη θρησκεία και τον θεσμό που την εκφράζει, την Εκκλησία, σε θανάσιμη για την κοινωνία διαπλοκή με τον καπιταλισμό και το επίσημο κράτος. Γέμισαν τα σχολεία, τα δικαστήρια, οι δημόσιες υπηρεσίες, ακόμα και το κοινοβούλιο με εικόνες του Χριστού και, στα χρόνια της μοναρχίας, πάντα δίπλα στον βασιλιά, για να υπενθυμίζεται η στενή σχέση των δύο εξουσιών. Η ιδιωτική και η κοινωνική ζωή έχει γίνει οριοθετημένα, όπως οι ζωτικοί χώροι των λιονταριών και των άλλων σαρκοβόρων θηρίων της ζούγκλας, μερίδια αγοράς ‘θείων μυστηρίων’ για το μικρό και μεσαίο παπαδαριό. μεγαλοπαπάδες ορκίζουν βουλευτές και κυβερνήσεις στο όνομα του θεού και της ‘Αγίας Τράδας’ και όχι του Λαού που τους εξέλεξε και μαζί, Εκκλησία και εξουσία, περιφέρουν ‘θαυματουργές εικόνες’ και ‘λείψανα αγίων’[21], για να ξαναπροσκυνήσουν και να ξανακαταθέσουν από το υστέρημά τους οι πιστοί, οι ‘δούλοι του θεού’ και της εξουσίας. Και για να μην τους ξεχάσει ο πορτιέρης του παραδείσου, όταν έρθει η ώρα τους, οι πιστοί κάνουν επώνυμες δωρεές στις εκκλησίες, αγοράζουν ‘εικόνες αγίων’ και προπάντων την εικόνα του Χριστού για το εικονοστάσι, πληρώνουν τους παπάδες στα νεκροταφεία για δεήσεις και καταθέτουν τα ‘Ψυχοσάββατα’ στον παπά της ενορίας τους σημειώματα με τα ονόματα των προσφιλών προσώπων τους για να τα διαβάσει και να μεσολαβήσει στον ‘Κύριο’ για την ανάπαυση των ψυχών τους. Μερικές γιαγιάδες μάλιστα γράφουν και τα ονόματα των εγγονιών τους για να τα διαβάσει ο παπάς και να τα ακούσει ο ‘θεός’, ή έστω ο γιός του, για να τα βοηθήσει να περάσουν τις εξετάσεις στο πανεπιστημιο, πράγμα που τονώνει την πίστη τους αν περάσουν τα παιδιά τις εξετάσεις, ή τις απογοητεύει γιατί ο θεός βοήθησε το γειτονόπουλο και όχι το δικό της εγγόνι, με συνέπεια κάποιες να κατεβάζουν την εικόνα του Χριστού από το εικονοστάσι. Κι ας είμαστε στον 21^ο αιώνα!

Πάνω σ’ αυτήν την κατασκευασμένη, ψεύτικη και πανούργα ‘παράδοση’ συνεχίζουν και σήμερα τα ιερατεία να απεικονίζουν «τον Θεάνθρωπο και Σωτήρα μας Ιησούν Χριστόν, τον Υιόν και Λόγον του Θεού, τον ωραίον κάλλει παρά πάντας ανθρώπους»[22], αξιοποιώντας καταχρηστικά και στο έπακρο τις εικαστικές τέχνες και κύρια τη ζωγραφική διαμορφώνοντας την τέχνη της ‘αγιογραφίας’, για τους δικούς τους σκοπούς, μερικοί από τους οποίους, όπως τους περιγράφουν ειδικοί, είναι:

▪   Για την πίστη στον Χριστό και την υποταγή στην εξουσία του, είναι απαραίτητος ένας ωραίος, ζωγραφιστός, ‘ομορφότερος από όλους τους ανθρώπους’ Ιησούς Χριστός, γιατί είναι γνωστό πως όλοι οι άνθρωποι αγαπούν, θαυμάζουν και υποκλίνονται στην ωραιότητα, στην αρμονία και στο κάλλος.

▪   Για τον διάκοσμο των ναών κατά πως υπαγορεύουν λειτουργικοί και δογματικοί λόγοι και επιβάλλουν οι κανόνες της υποβολής και επιβλητικότητας.

▪   Για την υποβολή με την εικόνα που δεν ‘βοηθά’ απλώς τη μνήμη να αναπλάθει παλαιά γεγονότα ή πρόσωπα, αλλά δημιουργεί μια αίσθηση παρουσίας. Φέρνει τον πιστό σε προσωπική σχέση και επαφή με την υπόσταση του εικονιζόμενου Ιησού ή κάποιου αγίου και συνεπώς η εικόνα δεν είναι απλό έργο τέχνης ή θρησκευτικός πίνακας, αλλά ένα ιερό λειτουργικό σκεύος.

▪   Γιατί ο σκοπός της αγιογραφίας είναι, διά μέσου του συμβολισμού, διδακτικός και γι’ αυτό πολύ πετυχημένα ονομάσθηκε ‘η Αγία Γραφή για τους απλούς και τους αγράμματους’ και μία οπτική θεολογία για τους θεωρούς και τους ειδήμονες.

▪   Οι ‘θείες εικόνες ομιλούν’ εντός των καρδιών των ανθρώπων και κάθε ψυχή η οποία θα ατενίσει στις ‘θείες’ αυτές μορφές και παραστάσεις επιτυγχάνει την επικοινωνία μετά του Θεού και των αγίων του.

▪   Γι’ αυτό η εικόνα πρέπει να έχει ένταση, κίνηση εντυπωσιακή και πλούσια χρωματολογία. Τα πρόσωπα και τα ενδύματα πρέπει να είναι πλατιά φωτισμένα, γιατί η αγιογραφία επιδιώκει πλέον να συγκινήσει, να αγγίξει το συναίσθημα.

▪   Για να προβάλλεται, κύρια με τα βυζαντινά εικονογραφικά θέματα και διά της υποβολής να επιβάλλεται, μια ιεραρχική τάξη πραγμάτων με την ανάλογη διαβάθμιση στην τεχνοτροπία και στην τοποθέτηση των εικόνων στην εκκλησία, οπότε οι ιεραρχικά ανώτεροι εικονιζόμενοι (όπως λ.χ. ο θεός, ο Ιησούς, η ‘βασιλομήτωρ’ Παναγία, οι αρχάγγελοι, τα εξαπτέρυγα, οι Ευαγγελιστές, οι Απόστολοι και οι μεγαλοάγιοι, μια ιεραρχική διάταξη που θυμίζει έντονα στρατιωτική ιεραρχία αξιωματούχων), έχουν τα ενδύματα, τη στάση και την έκφραση των πατέρων, των ηγετών και των ρητόρων και τοποθετούνται σε περίοπτες θέσεις. Σε αντίθεση με τους εικονιζόμενους που βρίσκονται χαμηλότερα στην ιεραρχία της Εκκλησίας, (όπως λ.χ. οι φτωχοάγιοι, οι όσιοι, οι οσιομάρτυρες, οι απλοί μάρτυρες κ.λπ.), που εμφανίζονται με λιτότερη ενδυμασία, σε λιγότερο έντονους χρωματισμούς και σε θέσεις λιγότερο ορατές, μέχρι την περίπτωση «του μοναχού με το ξηρό, λόγω της αυστηρής νηστείας, πρόσωπό του και τους αμυγδαλοειδείς οφθαλμούς»[23], που γεμίζουν τα κενά που αφήνουν οι ‘αξιωματούχοι’ της θρησκείας, όπως ακριβώς συμβαίνει και στην ταξική κοινωνία με την ιεραρχική εξουσία.

Η αγιογραφία καταλήγει να είναι διαφημιστική τεχνική για εμπορικούς σκοπούς και όχι τέχνη, και σε κάθε περίπτωση όχι ‘ιερή τέχνη’, αφού δημιουργεί σκόπιμα έναν εικονικό κόσμο που δεν υπάρχει παρά για την εξαπάτηση καλοπροαίρετων ανθρώπων από κακοπροαίρετα σκοταδιστικά και εξουσιαστικά ιερατεία. Γι’ αυτό και σπάνια συναντάνε οι ‘πιστοί’ εικόνες κακής αισθητικής, όμοιες με, ή ακόμα ασχημότερης από, τη δική τους εμφάνιση, όπως κατ’ εξαίρεση συμβαίνει λ. χ. με την παρακείμενη εικόνα του Άγιου Χριστόφορου του επονομαζόμενου και κυνοκέφαλου ή ‘σκυλομούρη’, γιατί συχνά παρουσιάζεται με κεφάλι σκύλου[24].

Πέραν των ζωγράφων, τα εκκλησιαστικά ιερατεία χρησιμοποιούν τις ιδέες και την εργασία ενδυματολόγων, γλυπτών, επιστημόνων, επαγγελματιών και κάθε λογής επιχειρήσεων, πολλές από τις οποίες είναι φανερά εκκλησιαστικές και πολλές ανήκουν σε παράγοντες του ιερατείου τις οποίες βέβαια διαχειρίζονται έμπιστοι αχυράνθρωποί τους. Το τελικό αποτέλεσμα της χρησιμοποίησης όλων αυτών των μεθόδων απεικόνισης κάνει «αυτή την (πεφωτισμένη!) θρησκεία να διαφέρει σε λίγα πράγματα από τον (μετριοπαθή) παγανισμό»[25]. Όλοι μαζί οι επαγγελματίες που ζουν από τη συνεργασία τους με την Εκκλησία αποτελούν ένα ολόκληρο οικονομικό κλάδο παραγωγής εκκλησιαστικών ειδών, και μέσων παραγωγής και καλλιέργειας θρησκευτικότητας και πίστης, αλλά ταυτόχρονα, αποτελούν και μια κοινωνική τάξη και πρώτιστα μια σημαντική συντηρητική πολιτική δύναμη που, ως ‘Δεξιά του Κυρίου’, επηρεάζει την πορεία της κοινωνίας και της ανθρωπότητας.

Το συμπέρασμα είναι πως, η από το επαγγελματικό ιερατείο καλλιεργηθείσα τεχνητή θρησκευτικότητα και η υστερόβουλη θρησκειοποίηση της απόλυτα σεβαστής αυθόρμητης και αυθεντικής υπαρξιακής αγωνίας και αναζήτησης, ακόμα και της όποιας ανυστερόβουλης προσωπικής πίστης, στηρίζεται σε κάποια προπατορική ενοχή και στον εξουσιαστικό Φόβο κάποιας τιμωρίας και κόλασης. Είναι ο εξουσιαστικός Φόβος που αναστέλλει ή καταστέλλει την αναζήτηση αυθεντικής γνώσης, την καλλιέργεια κριτικής σκέψης και την ανάπτυξη δημιουργικής δράσης και αμοιβαίας συνεργασίας των ανθρώπων. Αυτή η αναστολή της αυθεντικής προσωπικής αναζήτησης και η αντικατάστασή της από δοσμένα και αναλλοίωτα θρησκευτικά δόγματα προκαλεί ψευδαισθήσεις, νόθες συνειδήσεις και υποταγή σε σκοταδιστικούς και ιδεολογικούς αλλοτριωτικούς μηχανισμούς, που σε τελική ανάλυση νοθεύουν την ανθρώπινη φύση, οπαδοποιούν τους πιστούς, δένοντάς τους με κάποιο φετίχ και τελικά οδηγούν την κοινωνία και την ανθρωπότητα στην ολισθηρή πορεία της καπιταλιστικής βαρβαρότητας.

Το αποτέλεσμα αυτής της διαστροφικής διαδικασίας, που επιβάλλουν με χίλιους δυο τρόπους οι εξουσίες, είναι η αυτοκαταστροφική μανία, ο φανατισμός και το μίσος καταστροφής του ‘άπιστου’, του ‘εχθρού’, του ‘ξένου’, που σημαίνει ότι οι όποιες θρησκευτικές ανοησίες φανατίζουν και επενεργούν στον φορέα τους όπως ακριβώς το αλκοόλ και οι παραισθησιογόνες ουσίες, πράγμα που εξηγεί και το γεγονός πως οι περισσότεροι πιστοί, οι αλλοτριωμένοι οπαδοί κρύβουν τη δυστυχία τους κάτω από μια επίπλαστη ικανοποίηση γι’ αυτό που είναι ή γι’ αυτό που τους έκαναν να πιστέψουν ότι θα είναι μετά τον θάνατό τους. Ο Βίλχελμ Ράιχ όρισε αυτήν τη μυστικιστική, νοθευμένη, υποταγμένη και μίζερη ζωή, «που δεν στηρίζεται πάνω στη γνώση, στην εργασία και στον έρωτα, όντας έτσι παράλογη, ανήκει στο πεδίο της συναισθηματικής πανούκλας […] οι φασιστικοί φορείς της οποίας […] έβαλαν μέσα στον κόσμο παράλογες, παραπλανητικές, ρατσιστικές θεωρίες, διαίρεσαν την ανθρωπότητα σε βιολογικά διαιωνισμένες φυλές υπανθρώπων και υπερανθρώπων»[26].

Όσο, όμως, κι αν η κύρια ευθύνη για την ενδοτικότητα και τη δουλικότητα των θυμάτων του σκοταδισμού, βαραίνει τους θύτες και το σύστημα της ταξικής εξουσίας τους, αυτό δεν απαλλάσσει από τη δική τους ευθύνη όσους εκχώρησαν αδιαμαρτύρητα τη ζωή τους στους θύτες τους, χωρίς να λαχταρήσουν, να οραματιστούν και ν’ αγωνιστούν για μια αυθεντική, αυτεξούσια, αξιοπρεπή και πραγματική ζωή και ευτυχία.

Η ζωή, όμως, για να είναι άξια να την ζει κανείς πρέπει να είναι αυθεντική, που σημαίνει με τα πάνω και τα κάτω της, με τις δυσκολίες και τις ανέσεις της, με τις ευτυχισμένες και τις δυστυχισμένες στιγμές της, αλλά με ανοιχτούς τους ορίζοντές της για αγώνα να την κάνουμε καλύτερη με την ατομική και την συλλογική μας προσπάθεια. Αν και είναι αυτονόητο, ας ξανασκεφτούμε ότι αυθεντική ζωή και θρησκεία δεν μπορούν να συνυπάρξουν, γιατί η θρησκεία και η οργανωμένη πίστη, ως ‘εξουσιαστική πανούκλα’, ψευτίζουν τη ζωή και λατρεύουν τον θάνατο, που τάχα θα πάει τους ‘πιστούς’ γρηγορότερα κοντά στον θεό, δηλαδή κοντά στο πουθενά και στο τίποτα, ενώ αυθεντική ζωή σημαίνει κοινωνική ισότητα, ελευθερία και αξιοπρέπεια.

Πολλοί καλοπροαίρετοι άνθρωποι διερωτώνται, μήπως η αμφισβήτηση της θρησκείας και η διάχυση της γνώσης ότι δεν υπάρχει κάποιος παντοδύναμος, πάνσοφος και πανάγαθος θεός, αθάνατη ψυχή και μετά θάνατον ζωή οδηγήσει με την έκρηξη ενός καταστροφικού ατομικισμού, στη διάλυση των κοινωνικών δεσμών και στο χάος που θα ξαναγυρίσει την ανθρωπότητα σε ζωώδη κατάσταση. Η απάντηση είναι ότι ακριβώς οι θρησκείες είναι που γεννάνε και τρέφουν τον ατομικισμό με τον μύθο της ‘αθάνατης ψυχής’, το φετίχ της ατομικής ιδιοκτησίας ο οποίος γεννάει τον ανταγωνισμό μεταξύ πιστών και απίστων, ισλαμιστών και χριστιανών, ισλαμιστών και βουδιστών, πλούσιων και φτωχών και τελικά γεννάει “ανταγωνισμό και πόλεμο όλων εναντίον όλων”, οδηγώντας έτσι τους κοινωνικούς δεσμούς στο ξεχαρβάλωμα και στη ζουγκλοποίηση της ανθρωπότητας. Με αντιλήψεις και πρακτικές που εξαχρειώνουν τον άνθρωπο στον αδιέξοδο αγώνα “ο σώζων εαυτόν σωθήτω”, οι θρησκείες οδηγούν την κοινωνία και την ανθρωπότητα σε επικίνδυνα αδιέξοδα από τα οποία δεν θα γλυτώσουν ούτε οι δημιουργοί τους και συνεπώς ούτε οι θρησκείες. Αν οι θρησκείες που κυριαρχούν χιλιάδες χρόνια πάνω στις κοινωνίες είχαν επιδιώξει την κοινωνική ισότητα, την πρόοδο και την καθολική ευημερία, τότε η ανθρωπότητα δεν θα βρισκόταν σήμερα στην κατάσταση που βρίσκεται, και αν οι θρησκείες θέλουν να συνεχίσουν να υπάρχουν ως κάτι διαφορετικό, σύγχρονο και χρήσιμο, οφείλουν:

·         ▪ Να παραδεχτούν ότι το ιδεαλιστικό δημιούργημά τους, ο υποτιθέμενος ‘παντοδύναμος, πάνσοφος και πανάγαθος θεός’, δεν υπάρχει γιατί αν υπήρχε δεν θα αδιαφορούσε για τα εγκλήματα κάποιων υποτιθέμενων ‘ανθρώπων-δημιουργημάτων του’, που στο όνομά του εκμεταλλεύονται, μισούν, καταπιέζουν και καταδικάζουν την πλειονότητα των συνανθρώπων τους στη δυστυχία. Ούτε θα αδιαφορούσε για τον θάνατο εκατομμυρίων παιδιών κάθε χρόνο από την πείνα και για το ξεκλήρισμα ολόκληρων λαών, για να πλουτίζουν οι εξουσιαστές, γιατί αυτό σημαίνει ότι δεν είναι παντοδύναμος, πάνσοφος και πανάγαθος, αλλά ένας διεστραμμένος, κακούργος ‘θεός’, σκιάχτρο μιας σχιζοφρενκής εξουσίας που μισεί τα δημιουργήματά του, οπότε και ως εξουσία είναι επικίνδυνη και συνεπώς αχρείαστη. Και συνεπώς θα πρέπει να ομολογήσουν δημόσια ότι πράγματι δεν υπάρχει θεός, οπότε όσοι συνειδητά και εν γνώσει τους υποστηρίζουν το αντίθετο είναι αγύρτες, απατεώνες, σκοταδιστές, φασίστες και εγκληματίες κατά της ανθρωπότητας και του ανθρώπινου πολιτισμού.

·         ▪ Να αναγνωρίσουν ότι οι ανθρώπινες κοινωνίες είχαν από τα γεννοφάσκια τους διαμορφώσει συναινετικά θεσμούς, δομές, ήθη, έθιμα, κώδικες συμβίωσης, ατομικής και κοινωνικής ηθικής που ρύθμιζαν σχέσεις ισοτιμίας και ισοκατανομής μεταξύ των ανθρώπων και μάλιστα χωρίς τον φόβο του θεού και της εξουσίας, που τις οδήγησαν, αιώνες πριν από την εμφάνιση των θρησκειών, από την αγριότητα στον πολιτισμό και δεν περίμεναν κανένα φανταστικό Μωυσή ούτε κανένα υποτιθέμενο Μεσσία να υφαρπάξει την ευθύνη της κοινωνίας για τα της κοινωνίας, προκειμένου να την παραδώσει στα θρησκευτικά και εξουσιαστικά ιερατεία.

·         ▪ Να παραδεχτούν ότι η εμφάνιση και η εξέλιξη της ζωής ήταν και συνεχίζει να είναι υπόθεση των φυσικών νόμων της γήινης βιόσφαιρας και όχι κάποιας μεταφυσικής δύναμης, στην οποία μάλιστα οι δημιουργοί της φόρτωσαν, ως ‘θέλημα θεού’, όλα τα εγκλήματα των εκάστοτε εξουσιών, όπως την ανισότητα, την αδικία, την πείνα, τους πολέμους, τις γενοκτονίες και το μίσος ενάντια στην επιστήμη, στην έρευνα και στη γνώση.

·         ▪ Να αγωνιστούν ώστε να είναι οι άνθρωποι ελεύθεροι και ευτυχισμένοι σε συνθήκες αυτοδιευθυνόμενης κοινωνίας που θα εγγυώνται την κοινωνική ισότητα στη βάση της κοινοκτημοσύνης και της ισοκατανομής.

·         ▪ Να αποβάλουν και να καταδικάσουν τον μισογυνισμό των θεμελιω­τών τους[27] και των ιερατείων, που δηλητηριάζει τις σχέσεις των δύο φύλων, καταδικάζει εκ προοιμίου σε δυστυχία τη μισή ανθρωπότητα και εμποδίζει την ευδοκίμηση της αγάπης στο κοινωνικό κύτταρο και στην αφετηρία της ζωής, με άμεσο αποτέλεσμα την ενστάλαξη μίσους στα μυαλά των ανδρών ενάντια στη μάνα, στην αδερφή, στη σύζυγο και στην κόρη τους και συνεπώς τη διάχυση της δυστυχίας σε ολόκληρη την κοινωνία-ανθρωπότητα.

·         ▪ Να ενώνουν τους ανθρώπους και τους λαούς και όχι να τους χωρίζουν σε πιστούς και απίστους, σε ανώτερους, περιούσιους και σε κατώτερους κολασμένους, καταραμένους και εχθρούς.

·         ▪ Να μειώνουν και να αγωνίζονται στην πράξη, και όχι ‘στα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα’, ενάντια στην ανισότητα και όχι να ευλογούν την οικονομική και κοινωνική ανισότητα μεταξύ των ανθρώπων και των λαών.

·         ▪ Να περιορίζουν την αδικία, την καταπίεση, τη φτώχεια και τη δυστυχία, και να εργάζονται με τις δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού για την πραγματική ευτυχία όλων των ανθρώπων, καταδικάζοντας τη βίαιη εκμετάλλευση των ανθρώπων από μια μικρή μειονότητα.

·         ▪ Να καταδικάσουν τη συσσώρευση πλούτου στα χέρια λίγων πλουτοκρατών, οι ίδιες να πάψουν να εκμεταλλεύονται οικονομικά τους πιστούς, να αποδώσουν αμέσως όλα τα περιουσιακά τους στοιχεία σε αυτοδιαχειριζόμενους θεσμούς ανακούφισης των φτωχών, αντί να τα κάνουν καταθέσεις δισεκατομμυρίων και πακέτα μετοχών σε ανώνυμες εταιρείες.

·         ▪ Να στέκονται πραγματικοί υπερασπιστές και αλληλέγγυες των φτωχών, των αδύνατων και των κατατρεγμένων και όχι να τους εκμεταλλεύονται πνευματικά, κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά, συνεργαζόμενες με φασίστες, φονταμενταλιστές και εξουσιαστές, ευλογώντας αποικιοκρατικούς, ιμπεριαλιστικούς, κατακτητικούς ‘ιερούς πολέμους’.

·         ▪ Να δείξουν εμπιστοσύνη στην κρίση των ανθρώπων και να σεβαστούν την πνευματική τους αυτονομία, την ελεύθερη αναζήτηση της γνώσης, χωρίς την κατήχησή τους από τα γεννοφάσκια τους, χωρίς την εκμετάλλευση του φόβου του θανάτου και χωρίς την καλλιέργεια της απατηλής υπόσχεσης για μεταθανάτια ζωή, για κολάσεις και παραδείσους.

·         ▪ Να εγκαταλείψουν την υποκρισία και τον μύθο για τη δήθεν ‘αθάνατη ψυχή’, να αντιμετωπίσουν τον άνθρωπο ως ενιαίο όλον και να του αναγνωρίσουν το δικαίωμα να χαρεί τη ζωή του στα πλαίσια μιας κοινωνίας της ισότητας, της αλληλεγγύης και της αμοιβαιότητας, αντί να τον φορτώνουν με παραλογισμούς περί προπατορικών αμαρτημάτων και να τον εγκλωβίζουν σε μια γελοία, απάνθρωπη και αντικοινωνική ‘ηθική’ με σκοπό να την παραβιάζει για να έχει στη συνέχεια ενοχές και να καταφεύγει στους ‘αντιπροσώπους’ του θεού για να του συγχωρήσουν τις ‘αμαρτίες’.

·         ▪ Να εκτιμήσουν σωστά και να στηρίζουν, αντί να αφορίζουν, τους κοινωνικούς αγώνες των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης[28] και του Πολιτισμού ενάντια στις σκοταδιστικές και εξουσιαστικές δυνάμεις, ως τη μοναδική δύναμη που μπορεί να αναθεμελιώσει τις κοινωνίες στη βάση μιας σύγχρονης ουμανιστικής κοσμοαντίληψης και ενός συστήματος αρχών και αξιών με στόχο την οριστική εξάλειψη της κοινωνικής ανισότητας, που αποτελεί τη μήτρα όλων των δεινών της ανθρωπότητας.

·         ▪ Να σεβαστούν την προσωπικότητα των παιδιών και να σταματήσουν αμέσως τη θρησκευτική κατήχησή τους, αφού αυτά λόγω ηλικίας αδυνατούν να διακρίνουν τον παραλογισμό και τις αντιφάσεις, να συγκρίνουν και να κρίνουν τη σκοπιμότητά της, σε συνδυασμό με τη σαδιστική ενοχοποίηση αλλά και την εκμετάλλευση της σεξουαλικότητάς τους, που οδηγούν τους νέους σε νευρώσεις, σε διανοητική ατροφία και σε παραίτηση απέναντι στις αυθεντίες και στις εξουσίες.

Αντίθετα, οι θρησκείες όλες και χωρίς καμιά εξαίρεση, αρνούνται να δουν και να δεχτούν αυτήν την πραγματικότητα, λειτούργησαν και συνεχίζουν να λειτουργούν ως σκοταδιστικοί μηχανισμοί και ως στηρίγματα των πιο άδικων, ανήθικων, απάνθρωπων, αντικοινωνικών και καταστροφικών εξουσιών και συνεπώς δρουν συνειδητά ως εμπόδια στον αγώνα των δημιουργικά εργαζόμενων ανθρώπων για ένα καλύτερο κόσμο[29].

Για όλους αυτούς τους λόγους, καταλήγει ο Φρόυντ, «η διατήρηση της σημερινής σχέσης με τη θρησκεία αποτελεί μεγαλύτερο κίνδυνο για τον πολιτισμό από το ξεπέρασμά της»[30]. Η απελευθέρωση των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, η απελευθέρωσή μας από τις θρησκευτικές ψευδαισθήσεις και η ανάκτηση της αυτοπεποίθησής μας θα απελευθέρωνε όλες τις δημιουργικές δυνάμεις μας, πράγμα που θα μας καθιστούσε σταδιακά ικανούς να αντιμετωπίσουμε συνεργαζόμενοι με μεγαλύτερη επιτυχία τα προβλήματα της μοναδικής, επίγειας ζωής μας, για κοινωνική ισότητα και καθολική ευημερία, χωρίς ψευδαισθήσεις και καταπίεση. Προς αυτήν την κατεύθυνση μας οδηγεί βήμα-βήμα μόνο η επιστήμη και παρά τα όσα εμπόδια της βάζουν οι θρησκείες και οι εξουσίες.

Είναι η επιστήμη και όχι η θρησκεία που κάνει θαύματα, αλλά θαύματα αληθινά, σπουδαία επιτεύγματα, όλο και σημαντικότερα, όλο και περισσότερα που σώζουν εκατομμύρια ανθρώπους, χωρίς να ρωτάει αν αυτός που σώζεται είναι ιουδαίος, χριστιανός, βουδιστής ή μουσουλμάνος, μαύρος, κίτρινος ή λευκός, θρήσκος ή άθεος, απατεώνας, φονιάς ή μαζικός εγκληματίας, Αμερικανός, Κινέζος, Αφρικανός ή Ρώσος. Γι’ αυτό και τα θρησκευτικά ιερατεία είναι καιρός να σταματήσουν τον πόλεμο ενάντια στην επιστήμη κατηγορώντας την πως άλλα λέει ο ένας επιστήμονας και άλλα λέει ο άλλος, ή άλλα έλεγε χτες και άλλα λέει σήμερα, ενώ οι θρησκείες είναι τάχα καλύτερες επειδή είναι σταθερές, αφού ό,τι έλεγαν πριν από δυο χιλιάδες χρόνια τα ίδια λένε και σήμερα. Είναι καιρός να αποδεχτούν και όλοι οι θρησκευόμενοι πως ακριβώς εκεί βρίσκεται η διαφορά τους, η δύναμη και η αίγλη της επιστήμης, αφού η επιστήμη εξελίσσεται χτίζοντας με κόπο, χρήσιμη για τον άνθρωπο, την κοινωνία και την ανθρωπότητα γνώση πάνω στη γνώση, για μια αξιοπρεπή και ευτυχισμένη ζωή όλων των ανθρώπων και όχι μόνο των θρησκευτικών και εξουσιαστικών ιερατείων που εκτρέπουν την επιστήμη από δύναμη απελευθέρωσης του ανθρώπου από την πείνα και τη δυστυχία σε δύναμη εξουσίας και σκλαβιάς.

Κι ας αναρωτηθούν πώς θα ήταν η ζωή τους αν ζούσαν ακόμα σε σπηλιές κι έτρωγαν ρίζες, βλαστάρια και καρπούς, χωρίς ηλεκτρικό, χωρίς φάρμακα, χωρίς συγκοινωνίες, χωρίς τα τόσα μηχανήματα που διευκολύνουν τα ειρηνικά έργα, χωρίς τηλεπικοινωνίες και τόσα άλλα επιτεύγματα της επιστήμης, όταν όπως τότε, θα πέθαιναν οι περισσότεροι από το κρύο, από την πείνα ή από επιδημίες πριν ακόμα προλάβουν να χαρούν το μεγάλο δώρο της ζωής τους. Κι ας σταματήσουν να υποκρίνονται πως η μόρφωση και η επιστήμη είναι αμαρτία κι ας ομολογήσουν πως θέλουν αμόρφωτους τους ανθρώπους για να πιστεύουν στις ανοησίες τους και να τους προσκυνάνε ενώ τους εξαπατούν και τους εκμεταλλεύονται.

Η προσπάθεια να αποδομηθεί η αξιοπιστία της επιστήμης, αποδίδοντας σ’ αυτήν τον ρόλο του συνεργάτη της εξουσίας και του εργαλείου της καταστροφής και του πολέμου, ρόλου δηλαδή που ανήκει κατ’ αποκλειστικότητα στη θρησκεία και στη θεσμική της έκφραση, την Εκκλησία, δεν είναι αντικειμενική, γιατί η επιστήμη δεν ασκεί η ίδια άμεση εξουσία όπως άσκησε και ασκεί η θρησκεία-Εκκλησία. Άλλωστε, ο προσανατολισμός της επιστήμης σε συνθήκες καπιταλισμού και οι πρακτικές και τεχνολογικές εφαρμογές της εξαρτώνται από την απόφαση και τη χρηματοδότηση της οικονομικής και πολιτικής εξουσίας και ασκούνται από επιστήμονες που συνειδητά επιλέγουν να συνεργαστούν με την εξουσία ή επειδή την φοβούνται και συμβιβάζονται. Γιατί δεν θέλουν να έχουν την τύχη της Υπατίας, του Τζιορντάνο Μπρούνο, του Γαλιλαίου και τόσων άλλων επώνυμων και ανώνυμων επιστημόνων που έχασαν και χάνουν καθημερινά τη δουλειά τους ή ακόμα και τη ζωή τους, ή για άλλους προσωπικούς οικονομικούς, ιδεολογικούς και θρησκευτικούς λόγους που δεν έχουν καμιά σχέση ούτε με τον κοινωνικό-επαναστατικό χαρακτήρα της επιστήμης, ούτε με την επιστημονική δεοντολογία.

Η απελευθέρωση της επιστήμης από την εξουσία της κοινωνικής ανισότητας και η κοινωνικά υπεύθυνη ανάπτυξη και διάχυσή της σε όλα τα κύτταρα της κοινωνίας, θα οδηγήσει στον σταδιακό μαρασμό της θρησκείας και της εκμεταλλευτικής εξουσίας, ανοίγοντας τον δρόμο για το πέρασμα από τις δομές της κοινωνικής ανισότητας στις αρχιτεκτονικές δόμησης της κοινωνικής ισότητας και της άμεσης αταξικής δημοκρατίας.

---

[1] Αυτό το κείμενο αποτελεί ένα από τα πέντε (Αλχημεία πρώτη: Το ‘σωματίδιο του θεού’, Αλχημεία δεύτερη: Το ‘γονίδιο του θεού’, Αλχημεία Τρίτη. Η ‘ιερή μέθη’ και το ‘μόριο του θεού’, Αλχημεία Τέταρτη: Βιομηχανική παραγωγή θρησκευτικότητας και ειδώλων Αλχημεία Πέμπτη: Οργανωμένη άγνοια, πρόληψη και δεισιδαιμονία γεννούν θεούς και θρέφουν εξουσίες) του ενδεκάτου κεφαλαίου του νέου βιβλίου μου «Θεός και κεφάλαιο. Δοκίμιο για τη σχέση μεταξύ θρησκείας και εξουσίας», των Εκδόσεων ΚΟΥΚΚΙΔΑ.

[2] Σ’ αυτήν την προσπάθειά του, το σκοταδιστικό ιερατείο και προκειμένου να σφετεριστεί την αίγλη μεγάλων διανοητών και για να αποκρύψει τον εξουσιαστικό του ρόλο, δεν διστάζει να εντάξει συλλήβδην, αυθαίρετα και για λόγους προπαγάνδας και παραπλάνησης, στις γραμμές του κάποιους απ’ αυτούς. Έτσι, ο επισκέπτης της ‘Μονής Μεγίστης Λαύρας’ και του Μεγάλου Μετεώρου, στο όρος Άθως, θα βρεθεί αντιμέτωπος με δώδεκα ολόσωμες μορφές φιλοσόφων, ντυμένους αγίους, άλλους με και άλλους χωρίς φωτοστέφανο, μεταξύ των οποίων οι Σόλων, Θουκυδίδης Πυθαγόρας, Σωκράτης, Όμηρος, Αριστοτέλης, Σίβυλλα, Πλάτων, Πλούταρχος κ.ά.

[3] Ο Ευτύχης Μπιτσάκης είναι θεωρητικός φυσικός και φυσικός φιλόσοφος, επίτιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με πολλές επιστημονικές διακρίσεις. Κυριότερα έργα του είναι: Είναι και Γίγνεσθαι, 1965, 2000, Στάχυ, Φιλοσοφία του Ανθρώπου, 1980, 1991, Gutenberg, Τι είναι Φιλοσοφία, 1984, 1985, Σύγχρονη Εποχή, Το αειθαλές δέντρο της γνώσεως, 1995, 1996, Στάχυ, Γονίδια του µέλλοντος, 2001, Προσκήνιο, ∆ρόµοι της ∆ιαλεκτικής, Άγρα, 2003, Οι πόλεµοι της Νέας Τάξης (µε ∆. Μπελαντή), Προσκήνιο, 2005, Η εξέλιξη των θεωριών της Φυσικής, ∆αίδαλος - Ι. Ζαχαρόπουλος, 2008, Από την πυρά στον άµβωνα, Τόπος, 2009, Ανθρώπινη φύση: Για έναν κομμουνισμό του πεπερασμένου, Τόπος, 2013.

[4] Μπιτσάκης Ευτύχης, Από την πυρά στον άμβωνα, Τόπος, Αθήνα 2009, 3^η έκδοση, σελ. 10.

[5] Αγουρίδης Σάββας, Ορθοδοξία και ελληνικότητα από τη σκοπιά της νεωτερικότητας, στο: Θρησκείες και πολιτική στη νεωτερικότητα, ΚΡΙΤΙΚΗ, Αθήνα 2002, σελ. 364-389.

[6] «Τώρα, εποχή κρίσης του συστήματος, ο ‘Θεός’ επιστρέφει μαζί με καφετζούδες, μέντιουμ, μάγους, εξορκιστές […], θαυματοποιούς, τσαρλατάνους, αγύρτες και απατεώνες. Στις σημερινές κοινωνίες της κρίσης και της αποξένωσης θάλλει το στείρο δέντρο του ανορθολογισμού, ενώ οι σωτηριακές θρησκείες φωτίζουν τα μεταμοντέρνα σκοτάδια με το απατηλό φως της υπέρβασης […] Στην επιστημονική εποχή μας η αγυρτεία φορά το ένδυμα της επιστήμης και η παραψυχολογία με τη βοήθεια των ΜΜΕ συμβάλλει στην ανάπτυξη της πλαστής συνείδησης των ανθρώπων». Μπιτσάκης Ευτύχης, Από την πυρά στον άμβωνα, ό.π., σ. 107.

[7] Ούτε και περί ‘Θεοτόκου παρθένου Μαρίας’ δεν αποφάνθηκαν οι ιστορικές πηγές, αλλά αποφάσισε τελικά, και παρά τις πολλές αμφισβητήσεις και αντιρρήσεις, η Σύνοδος της Εφέσου το 431, δηλαδή περίπου τεσσερισήμισι αιώνες μετά την υποτιθέμενη γέννηση του Χριστού και εκατό και πλέον χρόνια μετά τη συνωμοσία του Κωνσταντίνου και του Ευσέβιου, ότι η «Παρθένος Μαρία εγέννησε τον θεάνθρωπον Χριστόν». Μέχρι τότε κανείς δεν γνώριζε την ύπαρξή της, Bushby Tony, The Bible Fraud, Fraud (Η Βίβλος της απάτης), Pacific Blue Group 2001.

[8] Μεταξύ των άπειρων ονομάτων συναντάμε ενδιαφέροντα και αποκαλυπτικά ‘θεοτοκονύμια’, όπως λ.χ.: Παναγία η Αγία Σιών, Παναγία η Αγία Υπακοή, Παναγία η Αληθινή, Παναγία η Αμόλυντος, Παναγία η Γερόντισσα, Παναγία Γιάτρισσα, Παναγία η Γκαβή, Παναγία η Γουρλομάτα, Παναγία η Εθνοφρουρούσσα, Παναγία η Κακιά Μέλισσα, Παναγία η Κουνίστρα, Παναγία η Μαχαιριώτισσα, Παναγία του Πάθους, Παναγία η Στρατηλάτισσα, Παναγία η Τριχερούσα, Παναγία η Ψυχοσώστρια κ.λπ. Βλ. Τα 500 ονόματα της Παναγίας, http://www.newsbomb.gr/ellada/news/story/335921/ta-500-onomata-tis-panagias-kai-oi-symvolismoi-toys

[9] Οικονομίδης Γιώργος, Φυλακίστηκε ο «διάδοχος» των Αποστόλων, http://www.sporeas.gr/filakistike_o_diadoxosTwnApostolwn.htm, Βλέπε επίσης, Ανώνυμο, Παντελεήμονας Αττικής: 1,5 δισ. δραχμές για τα γεράματά του αλλά ελεύθερος και αθώος!, http://kleitor.blogspot.gr/2011/06/15.html

[10] Οι ψυχολόγοι συγκλίνουν στην άποψη ότι ο φετιχιστής είναι ένα άτομο που προσπαθεί να ξεπεράσει τη χαμηλή αυτοεκτίμηση και τα αισθήματα σεξουαλικής ανικανότητας με τη χρήση ενός άψυχου αντικειμένου, του φετίχ, ή ακόμα και για να αντιμετωπίσει τον φόβο ευνουχισμού. Φρόυντ Σίγκμουντ, Ναρκισσισμός, μαζοχισμός, φετιχισμός, Επίκουρος, Αθήνα 1991 και Steele Valerie, Fetish: Fashion, Sex, and Power (Φετίχ: Μόδα, Σεξ και εξουσία), New York: Oxford University Press 1996.

[11] Η ανασφάλεια, η νευρικότητα και το άγχος οδηγούν, σύμφωνα με τα στοιχεία πρόσφατης έρευνας του Πανεπιστημίου Newcastle, ορισμένα άτομα στη χάραξη τατουάζ στο σώμα τους. Πάνω από το 50 % των ατόμων που έχει κάνει τατουάζ, αργότερα το μετανιώνει και θα προτιμούσε να μην το είχε κάνει. Αυτό το εκφράζουν οι νέοι όταν επισκέπτονται έναν δερματολόγο για να αφαιρέσουν ένα τατουάζ, μία διαδικασία επώδυνη, αλλά και δαπανηρή. Στο τεύχος Ιουλίου του Archives of Dermatology, ερευνητές από το Κέντρο Επιστημών Υγείας του Texas Tech University αναφέρουν σε έρευνα, σχετική με το τι οδηγεί κάποιον να αφαιρέσει ένα τατουάζ: το τατουάζ δεν τον εκφράζει στο παρόν, καθώς αναφέρεται σε κατάσταση του παρελθόντος, δημιουργεί προβλήματα με τα ρούχα και την εμφάνιση, προκαλεί αμηχανία, αλλά και ανησυχία ότι το τατουάζ θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τη δουλειά ή καριέρα του. Ίσως, λοιπόν, δεν αποτελεί έκπληξη το ότι τα περισσότερα άτομα που ζητούν αφαίρεση τατουάζ είναι γυναίκες, οι οποίες φαίνεται ότι αισθάνονται περισσότερο ψυχολογική δυσφορία, χαρακτηρίζοντας το τατουάζ τους στίγμα.

[12] Επιστημονικές έρευνες διαπίστωσαν ότι τα τατουάζ ενοχοποιούνται για συστηματικές λοιμώξεις, ενδοκαρδίτιδα, ηπατίτιδα B και C, AIDS, δερματικές αντιδράσεις, αλλεργικές αντιδράσεις κ.λπ. Συγκεκριμένα, το 34% των ανθρώπων με ηπατίτιδα C είχαν κάνει τατουάζ συγκριτικά με το 12% όσων δεν είχαν μολυνθεί. Για τα αποτελέσματα της έρευνας που διενεργήθηκε σε 2000 άτομα, βλ. στο Carney Kerrilynn, Dhalla Sameer, Aytaman Ayse Tenner1 Craig T and Francois Fritz, Association of tattooing and hepatitis C virus infection: A multicenter case-control study, Journal of Heaptology, June 2013.

[13] Ο Κύριλλος Αλεξανδρείας (378-444) υπήρξε επίσκοπος Αλεξανδρείας τα έτη 412-444. Ήταν κεντρική μορφή της Συνόδου της Εφέσου το 431, που οδήγησε στην απομάκρυνση του Νεστόριου από τον αρχιεπισκοπικό θώκο της Κωνσταντινούπολης. Αν και αμφιλεγόμενη ιστορική προσωπικότητα, θεωρείται εκ των κορυφαίων δογματικών της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Πολυσυζητημένο είναι το θέμα της εμπλοκής του στην άγρια δολοφονία της άθεης μαθηματικού και φιλοσόφου Υπατίας και στην υποκίνηση στάσεων και βίαιων εκδηλώσεων.

[14] Κορδάτος Γιάνης, Ιησούς Χριστός και Χριστιανισμός, Μπουκουμάνης, Αθήνα 1975, τόμ. 2ος, σ. 434 (υπογράμμιση Κ.Λ.).

[15] Ό. π., σ. 434.

[16] «Οι ζωγράφοι, μη έχοντας μοντέλο και μια που η παλιοχριστιανική παράδοση δεν μπορούσε σε τίποτα να τους βοηθήσει, έφτιαχναν εικόνες του Ιησού, που η μια με την άλλη, από τις πολλές που είχαν φτιαχτεί σ’ Ανατολή και Δύση, δεν έμοιαζαν ούτε στα κύρια χαρακτηριστικά», ό.π., σ. 440.

[17] Και για την περίπτωση που δεν καταλαβαίνει κανείς τον συμβολισμό αυτής της περιγραφής, σπεύδει το ιερατείο (διά του Μοναχού Λεόντιου Διονυσιάτη τον Μάρτη 2012 στο http://www.imdleo.gr/apocalypse/apocalypse_b.pdf), να εξηγήσει ότι: «Το αρνίον αυτό έχει ‘επτά κέρατα’, που δείχνουν την παντοδυναμία Του, και ‘επτά οφθαλμούς’, που δείχνουν την παντογνωσία Του και την πανσοφία Του». Τώρα στο ερώτημα, γιατί τον αριθμό επτά και όχι έξι ή οκτώ και αν σ’ αυτήν την περίπτωση θα ήταν λιγότερο δυνατό και σοφό το ‘εσφαγμένον αρνίον’, δεν προσφέρεται απάντηση, αλλά μπορεί να υποθέσει κανείς ότι ο συντάκτης, ή κάποιος από τους συντάκτες, της ‘Αποκάλυψης’, γνώριζε την αριθμοφιλοσοφία του Πυθαγόρα, μια από τις βασικότερες πηγές του ιουδαιοχριστιανισμού και επέλεξε το επτά γιατί ήταν ο ιερός αριθμός, όσα κατά σύμπτωση και τα επτά μυστήρια διά των οποίων γίνεται και παραμένει κάποιος χριστιανός, που, βέβαια, σημαίνει ότι με ένα λιγότερο, ας πούμε λ.χ. τη ‘θεία εξομολόγηση’, παύεις να είσαι χριστιανός!

[18] «Ισπανοί αρχαιολόγοι έφεραν πρόσφατα στο φως ένα γυάλινο δισκάριο που χρονολογείται από τον 4ο αι. μ.Χ. με την εικόνα του Χριστού που είναι διαφορετική απ’ αυτήν που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Σ’ αυτήν ο Ιησούς απεικονίζεται χωρίς γενειάδα και με κοντά σγουρά μαλλιά. Το δισκάριο εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Λινάρες». http://tvxs.gr/news/taksidia-sto-xrono/arxaiologoi-brikan-eikona-toy-xristoy-xoris-genia.

[19] Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός (676-749 μ.Χ.) ήταν Σύρος μοναχός και ιερέας και ανήκε σε εξέχουσα οικογένεια. Ο πατέρας του ήταν διοικητής της Δαμασκού, που ήταν τότε υποταγμένη στους Σαρακηνούς, και «υπουργός» οικονομικών του χαλίφη των Αράβων.

[20] Κορδάτος Γιάνης, Ιησούς Χριστός και Χριστιανισμός, ό.π., σ. 440.

[21] Ο Ανώνυμος Έλληνας μας πληροφορεί ότι «οι Επίσκοποι έχουν ένα κιβώτιο γεμάτο με ανθρώπινα κόκαλα και κρανία ολόκληρα τα οποία ασημώνουν και έπειτα τα ονοματίζουν, άλλα μεν του αγίου Χαραλάμπους και άλλα του αγίου Γρηγορίου. Με ένα λόγο δεν αφήνουν άγιο για άγιο χωρίς να έχουν μέρος από τα κόκαλά του. Εγώ προσωπικά είδα μέχρι τώρα τέσσερα κρανία του αγίου Χαραλάμπους [...] Οι περισσότεροι από αυτούς τους κοκαλοπωλητές προέρχονται από το όρος Άθως, που το ονόμασαν άγιο όρος και στο οποίο βρίσκεται η πηγή αυτών των καλογήρων». Ανωνύμου του Έλληνος, Ελληνική Νομαρχία, ό.π., σ. 116-117. Μια από τις βασικές επιχειρηματικές δραστηριότητες της ιταλικής Μαφίας, σύμφωνα με μια παλιότερη έρευνα του περιοδικού Der Spiegel, είναι η παραγωγή και η εμπορία εκκλησιαστικών ειδών, εικόνων και ‘λειψάνων αγίων’. Ειδικότερα, η παραγωγή λειψάνων ‘αγίων’ γίνεται από τη Μαφία με ειδική επεξεργασία μουμιοποίησης ‘εξαφανισμένων’, από την ίδια, Σικελών, με αποτέλεσμα να έχουν καταμετρηθεί περισσότερα ολόσωμα λείψανα, κάρες ή άλλα μέρη του σώματος κάποιων ίδιων ‘θαυματοφόρων αγίων’ στον ‘χριστιανικό κόσμο’. Λείψανα ‘αγίων’, βέβαια, παράγει και το ίδιο το ιερατείο με ειδικές τεχνικές και σκηνοθετημένα ‘θαύματα’.

[22] Ηλιάδου Ειρήνη, Η αγιογραφία ως τέχνη ιερά, στο: http://www.agiografies-iliadou.com/eshop/index.php?route=product/, (υπογράμμιση Κ.Λ.).

[23] . Ό.π.

[24] Μεταξύ των πολλών, ανάλογα με τον αγιογράφο, εκδοχών της είναι και αυτή που βρίσκεται σε ένα παλιό, γνωστό πεδινό μοναστήρι της κεντρικής Λέσβου και τον παρουσιάζει με τον σταυρό στο ένα χέρι και το όπλο της εποχής του στο άλλο, με το Χ να παραπέμπει στον αγκυλωτό σταυρό του ναζισμού ή, στην καλύτερη περίπτωση, σ’ ένα από τα παλιά σύμβολα του ινδουισμού.

[25] Κονδύλης Παναγιώτης, Η παρακμή του αστικού πολιτισμού, Θεμέλιο, Αθήνα 2007, σ. 34.

[26] Ράιχ Βίλχελμ, Η μαζική ψυχολογία του φασισμού, Μπουκουμάνης, Αθήνα 1974, σ. 449 και 392.

[27] Ένα μικρό δείγμα του σχεδόν πανομοιότυπου μισογυνισμού των λεγόμενων αβρααμικών, μονοθεϊστικών πατριαρχικών θρησκειών, αφιερωμένο σε όλες και ιδιαίτερα σ’ εκείνες τις γυναίκες που παρά τη θρησκοληψία και το πνευματικό τους σακάτεμα από τον θρησκευτικό σκοταδιστικό και τον ιδεολογικό, εξουσιαστικό πατριαρχισμό, καταφέρνουν ακόμα να μας χαρίζουν ζωή, αγάπη, έμπνευση και ευτυχία: Παλαιά Διαθήκη: «Kαι ο Mωυσής θύμωσε εναντίον των αρχηγών του στρατεύματος, των χιλιάρχων, και των εκατοντάρχων, που ήρθαν από την παράταξη του πολέμου και τούς είπε: Aφήσατε ζωντανές όλες τις γυναίκες; Δέστε, αυτές έγιναν αιτία στους γιους Iσραήλ, σύμφωνα με τη συμβουλή τού Bαλαάμ, να ανομήσουν ενάντια στον Kύριο, στην υπόθεση του Φεγώρ, και έγινε η πληγή επάνω στη συναγωγή τού Kυρίου και τώρα, θανατώστε από τα παιδιά όλα τα αρσενικά, θανατώστε ακόμα και όλες τις γυναίκες, όσες γνώρισαν άνδρα, που κοιμήθηκαν μαζί του, όλα, όμως, τα μικρά κορίτσια, όσα δεν γνώρισαν κοίτη άνδρα, φυλάξτε τα για τον εαυτό σας ζωντανά», Παλαιά Διαθήκη, κεφ. 31.14-18.

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ

Ιησούς: «Κι εγώ σας λέγω ότι αυτός που βλέπει μια γυναίκα και την επιθυμεί, ήδη εμοίχευσε μέσα στην καρδιά του» (Κατά Ματθαίον, 5. 28).

Παύλος: «Η γυναίκα δεν εξουσιάζει το ίδιο της το σώμα, αλλά ο άνδρας» (Πρώτη προς Κορινθίους, 7. 4)

Παύλος: «Ο άνδρας... επλάσθη εξ αρχής ως ο κύριος εκπρόσωπος της κυριαρχίας του Θεού επί της Γης και είναι διά τούτο περισσότερον από την γυναίκα εικών και δόξα του Θεού. Η γυναίκα δε ως το εξαιρετικότερον από τα άλλα κτίσματα, που έχει υπό την εξουσίαν ο άνδρας, είναι δόξα του ανδρός. Πράγματι δε ο άνδρας είναι υπεροχότερος από την γυναίκα, διότι δεν έγινε ο άνδρας από την γυναίκα, αλλ’ η γυναίκα έγινεν από τον άνδρα. Και επί πλέον δεν εκτίσθη ο άνδρας διά να βοηθή την γυναίκα, αλλ’ η γυναίκα επλάσθη προς χάριν και βοήθειαν του ανδρός» (προς Κορινθίους επιστολές).

Παύλος: Πρώτη Επιστολή προς Κορινθίους: «Διότι εγώ θέλω να είναι όλοι οι άνθρωποι όπως είμαι και εγώ, δηλαδή άγαμος και αφωσιωμένος στον Θεόν [...] Ο άγαμος φροντίζει και ενδιαφέρεται δι’ όσα παραγγέλλει και θέλει ο Κυριος. Φροντίζει πως να αρέση στον Κυριον.[...] Η μείνασα παρθένος φροντίζει με όλην της την ψυχήν και επιδιώκει εκείνα που αρέσουν στον Κυριον, δια να είναι αγία και καθαρά κατά το σώμα και την ψυχήν. Λέγω δε αυτό περί της παρθενικής ζωής αποκλειστικά και μόνον προς το συμφέρον σας, όχι δια να σας βάλω θηλειά στον λαιμόν και να σας τραβήξω, χωρίς να το θέλετε, στον άγαμον βίον, αλλά δια να σας δείξω και να σας οδηγήσω εις μίαν σεμνήν ζωήν και διακεκριμένην θέσιν πλησίον του Κυρίου, χωρίς βιωτικούς περισπασμούς και φροντίδας».

Αυγουστίνος: «Οι γυναίκες δεν πρέπει να έχουν απολύτως καμιά διαφώτιση ή παιδεία. Αλλά πραγματικά πρέπει να απομονώνονται γιατί είναι η αιτία των μισητών και ακουσίων στύσεων στους αγίους άνδρες»,

Άγιος Βασίλειος: «Η γυναίκα δεν έχει την άδεια να αφήνει τον άνδρα της, αλλά, κι αν δέρνει αυτήν εκείνος, πρέπει να υπομένει κι όχι να χωρίζεται, κι αν την προίκα της ξοδεύει, κι αν σε άλλες γυναίκες πορνεύει, αυτή πρέπει να καρτερεί. Ώστε η μεν γυναίκα, η αφήσασα τον άνδρα της μοιχαλίς είναι αν πάρη άλλον, ο δε αφεθείς αυτός άνδρας, αν πάρει άλλη, συγχωρείται» (Πηδάλιο, κανών Θ).

Άγιος Ιωάννης: «Γενικά η γυναίκα είναι ένα σκουλήκι που σέρνεται, η κόρη του ψεύδους, σκεύος ακαθαρσιών, ο εχθρός της ειρήνης. Ο κατάλογος των αμαρτημάτων και των αδυναμιών της είναι ατελείωτος. Eίναι ελαφρόμυαλη, φλύαρη και ακόλαστη. Πάνω απ’ όλα είναι παθιασμένη με την πολυτέλεια και τις δαπάνες».

Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Τι άλλο είναι η γυναίκα παρά ένας εχθρός της φιλίας, μια αναπόφευκτη τιμωρία, ένα αναγκαίο κακό, ένας φυσικός πειρασμός, ένας επιθυμητός όλεθρος, ένας οικιακός κίνδυνος, μια ευχάριστη καταστροφή, ένα κακό της φύσεως ζωγραφισμένο με όμορφα χρώματα;»

Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Από όλα τα άγρια θηρία το πιο βλαβερό είναι η γυναίκα».

Κλήμης ο Αλεξανδρεύς (ο δολοφόνος της Υπατίας): «Η γυναίκα πρέπει να αισχύνεται που είναι γυναίκα».

Ισαάκ ο Σύρος: «Είναι καλύτερο να φας δηλητήριο, παρά να συμφάγεις με μια γυναίκα, και αν ακόμη είναι μητέρα σου ή αδελφή σου».

Κοσμάς ο Αιτωλός: «Αν σ’ ένα σταυροδρόμι συναντήσεις το διάβολο και μια γυναίκα, πήγαινε προς τα εκεί που είναι ο διάβολος και όχι προς τα εκεί που είναι η γυναίκα».

Μέγας Αθανάσιος: «Με τις γυναίκες δεν είναι ασφαλές ούτε από κοινού ν’ αποφασίζει κανείς».

Τερτυλλιανός: «Γυναίκα! Είσαι η πύλη του διαβόλου. Εξαιτίας σου αναγκάστηκε να πεθάνει ο γιος του θεού. Θα έπρεπε να κυκλοφορείς πάντα με μαύρα ρούχα και κουρελιασμένα».

ΙΣΛΑΜ

Μωάμεθ: «Οι άνδρες είναι οι συντηρητές των γυναικών, επειδή ο Αλλάχ έκανε ορισμένους να υπερέχουν των άλλων, και επειδή εκείνοι ξοδεύουν από την περιουσία τους. Οι καλές γυναίκες συνεπώς είναι υπάκουες, φυλάγοντας τα κρυφά πράγματα όπως τα έχει φυλάξει ο Αλλάχ, και όσο για εκείνες εκ μέρους των οποίων φοβόσαστε την εγκατάλειψη, να τις επιπλήττετε, και να τις αφήνετε μόνες μέσα στους χώρους του ύπνου, και να τις δέρνετε. Και τότε, αν σας υπακούνε, μην ζητάτε κάτι εναντίον τους. Είναι βέβαιο πως ο Αλλάχ είναι ύψιστος, είναι μεγάλος». Κοράνι 4:34

Μωάμεθ: «Οι γυναίκες-σας είναι σαν ένα κομάτι καλλιεργημένης γης για σας,•έτσι, πλησιάστε τη γη-σας όποτε και όπως θέλετε». Κοράνι 2:223.

Μωάμεθ: «Στον Παράδεισο υπάρχει ένα περίπτερο φτιαγμένο από ένα τεράστιο κούφιο μαργαριτάρι εξήντα μίλια σε πλάτος, σε κάθε γωνία του οποίου υπάρχουν εταίρες που δεν θα βλέπουν εκείνους που είναι στις άλλες γωνίες, και που οι πιστοί θα τις επισκέπτονται και θα τις απολαμβάνουν». Sahih Al-Bukhari 4879 (Το Sahih Al-Bukhari, είναι το δεύτερο σημαντικό ιερό βιβλίο του Ισλάμ μετά το Κοράνι).

ΙΟΥΔΑΪΣΜΟΣ

«Οι εβραίοι αποκαλούνται ανθρώπινα όντα, αλλά οι μη-εβραίοι δεν είναι άνθρωποι. ΕΙΝΑΙ ΚΤΗΝΗ», TALMUD, Baba Mezia, 114b. Οι εβραίοι δικαιούνται να ληστεύουν και να φονεύουν μη-εβραίους, TALMUD, Sanhedrin 57a. «Όλα τα παιδιά των απίστων είναι ζώα. (…) Τα κορίτσια των μη-εβραίων βρίσκονται σε κατάσταση niddah (ακαθαρσίας) από τη γέννα τους», TALMUD, Abodah Zarah 36b. «Μια έγκυος εβραία δεν είναι καλύτερη από ένα έγκυο ΖΩΟ», TALMUD, Coschen Hamischpat 405. «‘Ενας εβραίος μπορεί να συνουσιαστεί με ένα παιδί, αρκεί το παιδί να είναι λιγότερο από 9 ετών», TALMUD Sanhedrin 54b. «Δεν είναι σημαντικό όταν ένας άντρας συνουσιάζεται με ένα μικρό κοριτσάκι», TALMUD, Kethuboth 11b.

ΙΝΔΟΥΙΣΜΟΣ

Αν και ο σχετικός νόμος έχει καταργηθεί, εν τούτοις η ισχυρή θρησκευτική παράδοση επιβάλλει: «Όλες οι γυναίκες, ανεξαρτήτως κάστας, οφείλουν να καούν ζωντανές μαζί με τον θανόντα σύζυγο για να αποδείξουν την αθωότητα, την πίστη και αφοσίωση στον άντρα τους. Το έθιμο αυτό ονομάζεται sati (αγιοσύνη). Εξαιρέσεις αποτελούν οι έγκυες και οι μητέρες μικρών παιδιών. Αν δεν το κάνουν, θα τιμωρηθούν (από τους συγγενείς και αν όχι) στις επόμενες ζωές θα ξαναγγεννιούνται γυναίκες ώσπου να κάνουν σάτι (Garuda Purana ΙΙ 4: 91-100).

[28] «Το επιστημονικό πνεύμα δημιουργεί ένα συγκεκριμένο τρόπο τοποθέτησης απέναντι στα πράγματα αυτού του κόσμου, απέναντι στα πράγματα της θρησκείας, σταματάει για λίγο, διστάζει, τελικά περνάει και εδώ το κατώφλι. Σ’ αυτήν τη διαδικασία δεν υπάρχει σταματημός, όσο περισσότεροι άνθρωποι αποκτούν πρόσβαση στους θησαυρούς της γνώσης, τόσο πιο πολύ θα ξαπλώνεται η αποστασιοποίηση από τη θρησκευτική πίστη, πρώτα από τις ξεπερασμένες, αντιαισθητικές αμφιέσεις της και στη συνέχεια και από τις θεμελιακές προϋποθέσεις της». Freud Sigmund, Το μέλλον μιας αυταπάτης, ό. π., σ. 58.

[29] Λάμπος Κώστας, Θρησκεία και Εξουσία I. Μύθος και Ιδεολογία, http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/thriskeia-kai-eksoysia-i-mythos-kai-ideologia και Λάμπος Κώστας, Θρησκεία και Εξουσία ΙΙ. Κρίση και Απελευθέρωση, http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/thriskeia-kai-eksoysia-ii-krisi-kai-apeleytherosi

[30] Freud Sigmund, Το μέλλον μιας αυταπάτης, Εκδόσεις Ελληνική Παιδεία, Αθήνα 2011, σ. 53.