[ΤΡΙΤΗ ΑΠΟΨΗ ] Η τυφλή βία διχάζει
Του Γιάννη Πουντουράκη*
«Η ναρκισσιστική αυτοϊκανοποίηση του “επαναστάτη” με κουκούλα και οι πράξεις που απορρέουν από αυτή είναι θέμα ψυχανάλυσης, γεγονός που τους θέτει εκτός των ορίων της πολιτικής και της ιδεολογίας».
Η έκφραση αγανάκτησης και τα συναισθηματικά αντανακλαστικά που δημιούργησε η δολοφονία του Αλέξη συσπειρώνουν μια ηλικιακή κατηγορία νέων, δημιουργούν την αίσθηση της ομάδας με κύριο χαρακτηριστικό την εφηβική διάθεση αμφισβήτησης και ανεξαρτητοποίησης από την οικογενειακή και τη θεσμική κηδεμονία.
Η δολοφονία προκάλεσε πανελλήνια αφύπνιση και ταρακούνησε τον εφησυχασμό της κοινωνίας του καναπέ και του τηλεκοντρόλ. Φάνηκε να επανακάμπτει σιγά σιγά ο κοινωνικός ιστός. Αυτά που διαδραματίστηκαν θυμίζουν μεγάλες στιγμές πανελλήνιας συμμετοχής ή συναίνεσης σε γεγονότα με ιστορικές αναφορές, με υψηλούς συμβολισμούς μέσα από την υπόγεια ροή ενός ποταμού κοινωνικών προβλημάτων που συνεχώς φουσκώνει.
Μπορούν όμως οι αυθόρμητες αλλά ατελείς οργανωτικά και κοινωνικά μορφοποιήσεις των μαθητικών κινητοποιήσεων να αποτελέσουν τη θρυαλλίδα μιας εξέγερσης με κοινωνικούς και πολιτικούς όρους; Ίσως και να μπορούν, τουλάχιστον δημιουργούν τις προϋποθέσεις. Όσο το γεγονός παραμένει στα πλαίσια της συναισθηματικής φόρτισης γρήγορα θα ακολουθήσει η συναισθηματική εκτόνωση. Αν η αιτία που παράγει το φαινόμενο δεν εκφραστεί ως πολιτικό πρόβλημα και δεν καταφέρει να ευαισθητοποιήσει και να ενεργοποιήσει την ευρύτερη κοινωνία, κυρίως τους πνευματικούς, πολιτικούς και συνδικαλιστικούς φορείς της, δεν παράγεται αποτέλεσμα.
Η φοιτητική εξέγερση τον Μάη του ΄68 προκάλεσε τα αντανακλαστικά των εργατικών συνδικάτων που σιγά σιγά μπήκαν στο παιχνίδι ξεπερνώντας τα κόμματα και πυροδότησαν τη λαϊκή εξέγερση, με δέκα εκατομμύρια εργάτες να κατεβαίνουν σε γενική απεργία παραλύοντας το Παρίσι.
Οι υπερβολές και τα ακραία περιστατικά των τελευταίων ημερών δημιουργούν αντιθέσεις και αντιπαλότητες αντί συναινέσεων και συμπαρατάξεων. Η τυφλή βία ως απάντηση στην κρατική βία αποπροσανατολίζει και διχάζει αντί να συσπειρώνει. Το κρίσιμο ζήτημα, που επισκιάζει και περιθωριοποιεί τα προβλήματα που αναδεικνύουν και προβάλλουν οι κινητοποιήσεις, είναι οι κουκουλοφόροι και οι πράξεις της τυφλής βίας. Η αίσθηση του ανώνυμου κοινωνικού τιμωρού επιτρέπει σε αυτούς που την ασκούν να φαντασιώνονται τους «πολιτικούς Ζορό». Η ναρκισσιστική αυτοϊκανοποίηση του «επαναστάτη» με κουκούλα και οι πράξεις που απορρέουν από αυτή είναι θέμα ψυχανάλυσης, γεγονός που τους θέτει εκτός των ορίων της πολιτικής και της ιδεολογίας. Η «επαναστατική» εκσπερμάτωση με κοινωνικούς βιασμούς είναι φασισμός. Η προβολή του υπερεγώ μέσα από την κουκούλα σε μια κοινωνία φοβική και ανεκτική, αποδιοργανωμένη στους δικούς της μικροατομικισμούς αναπαράγει το πολιτικό μοντέλο της κυρίαρχης ιδεολογίας στον φαύλο κύκλο της παρακμής.
Αποτελεί επομένως πολιτική υποκρισία και ιδεολογική σύγχυση όταν στεκούμενοι μπροστά στα φαινόμενα τυφλής βίας είμαστε αμήχανοι να πάρουμε σαφή θέση πάνω σε αυτά. Η υφέρπουσα τάση για κατανόηση ή σε άλλες περιπτώσεις δικαιολόγησης των φαινομένων αυτών προκαλούν σε κάποιους τα λανθάνοντα αντανακλαστικά μιας αντι-ιμπεριαλιστικής εικονικότητας στα πλαίσια μιας αριστερής θολούρας.
Το σύστημα χρησιμοποιεί συχνά τη λέξη «αναρχικός» με την ίδια ευκολία που οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. χρησιμοποιούν τη λέξη «τρομοκράτης». Το ντόπιο ιδεολογικό οπλοστάσιο μετακόμισε από το κομμουνιστής, συνοδοιπόρος στο αντιεξουσιαστής, αναρχικός. Στην απροσδιοριστία αυτής της επινόησης ανακατεύονται μορφώματα από εξωθεσμικά-παρακρατικά συστήματα εξουσίας και εξωεθνικά πολλές φορές κέντρα με επαγγελματίες προβοκάτορες, ακόμη και πράκτορες. Όλο αυτό το συνονθύλευμα με πολλή επιπολαιότητα χαρακτηρίστηκε με τον απολιτικό όρο «γνωστοί-άγνωστοι». Διερωτήθηκε ποτέ κανείς, αν μέσα από αυτή την αδιαφάνεια διαμορφώνονται κυκλώματα και κατάλληλες συνθήκες για να δημιουργηθούν κοινωνικές εντάσεις για να διαβληθεί ένας κοινωνικός αγώνας ή ένα κόμμα; Αναρωτήθηκε κάποιος αν κτίζονται προϋποθέσεις αποσταθεροποίησης ή ακόμα διασυρμού στο εξωτερικό της χώρας με συνέπειες σε κρίσιμα διακυβεύματα όπως η οικονομία, ο τουρισμός και η εξωτερική πολιτική; Ποιοι άραγε να ωφελούνται από όλα αυτά; Σίγουρα όχι η κοινωνία.
__________________________________
* Ο Γιάννης Πουντουράκης είναι καθηγητής του ΕΜΠ
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΝΕΑ της 03.02.2009
Η δολοφονία προκάλεσε πανελλήνια αφύπνιση και ταρακούνησε τον εφησυχασμό της κοινωνίας του καναπέ και του τηλεκοντρόλ. Φάνηκε να επανακάμπτει σιγά σιγά ο κοινωνικός ιστός. Αυτά που διαδραματίστηκαν θυμίζουν μεγάλες στιγμές πανελλήνιας συμμετοχής ή συναίνεσης σε γεγονότα με ιστορικές αναφορές, με υψηλούς συμβολισμούς μέσα από την υπόγεια ροή ενός ποταμού κοινωνικών προβλημάτων που συνεχώς φουσκώνει.
Μπορούν όμως οι αυθόρμητες αλλά ατελείς οργανωτικά και κοινωνικά μορφοποιήσεις των μαθητικών κινητοποιήσεων να αποτελέσουν τη θρυαλλίδα μιας εξέγερσης με κοινωνικούς και πολιτικούς όρους; Ίσως και να μπορούν, τουλάχιστον δημιουργούν τις προϋποθέσεις. Όσο το γεγονός παραμένει στα πλαίσια της συναισθηματικής φόρτισης γρήγορα θα ακολουθήσει η συναισθηματική εκτόνωση. Αν η αιτία που παράγει το φαινόμενο δεν εκφραστεί ως πολιτικό πρόβλημα και δεν καταφέρει να ευαισθητοποιήσει και να ενεργοποιήσει την ευρύτερη κοινωνία, κυρίως τους πνευματικούς, πολιτικούς και συνδικαλιστικούς φορείς της, δεν παράγεται αποτέλεσμα.
Η φοιτητική εξέγερση τον Μάη του ΄68 προκάλεσε τα αντανακλαστικά των εργατικών συνδικάτων που σιγά σιγά μπήκαν στο παιχνίδι ξεπερνώντας τα κόμματα και πυροδότησαν τη λαϊκή εξέγερση, με δέκα εκατομμύρια εργάτες να κατεβαίνουν σε γενική απεργία παραλύοντας το Παρίσι.
Οι υπερβολές και τα ακραία περιστατικά των τελευταίων ημερών δημιουργούν αντιθέσεις και αντιπαλότητες αντί συναινέσεων και συμπαρατάξεων. Η τυφλή βία ως απάντηση στην κρατική βία αποπροσανατολίζει και διχάζει αντί να συσπειρώνει. Το κρίσιμο ζήτημα, που επισκιάζει και περιθωριοποιεί τα προβλήματα που αναδεικνύουν και προβάλλουν οι κινητοποιήσεις, είναι οι κουκουλοφόροι και οι πράξεις της τυφλής βίας. Η αίσθηση του ανώνυμου κοινωνικού τιμωρού επιτρέπει σε αυτούς που την ασκούν να φαντασιώνονται τους «πολιτικούς Ζορό». Η ναρκισσιστική αυτοϊκανοποίηση του «επαναστάτη» με κουκούλα και οι πράξεις που απορρέουν από αυτή είναι θέμα ψυχανάλυσης, γεγονός που τους θέτει εκτός των ορίων της πολιτικής και της ιδεολογίας. Η «επαναστατική» εκσπερμάτωση με κοινωνικούς βιασμούς είναι φασισμός. Η προβολή του υπερεγώ μέσα από την κουκούλα σε μια κοινωνία φοβική και ανεκτική, αποδιοργανωμένη στους δικούς της μικροατομικισμούς αναπαράγει το πολιτικό μοντέλο της κυρίαρχης ιδεολογίας στον φαύλο κύκλο της παρακμής.
Αποτελεί επομένως πολιτική υποκρισία και ιδεολογική σύγχυση όταν στεκούμενοι μπροστά στα φαινόμενα τυφλής βίας είμαστε αμήχανοι να πάρουμε σαφή θέση πάνω σε αυτά. Η υφέρπουσα τάση για κατανόηση ή σε άλλες περιπτώσεις δικαιολόγησης των φαινομένων αυτών προκαλούν σε κάποιους τα λανθάνοντα αντανακλαστικά μιας αντι-ιμπεριαλιστικής εικονικότητας στα πλαίσια μιας αριστερής θολούρας.
Το σύστημα χρησιμοποιεί συχνά τη λέξη «αναρχικός» με την ίδια ευκολία που οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. χρησιμοποιούν τη λέξη «τρομοκράτης». Το ντόπιο ιδεολογικό οπλοστάσιο μετακόμισε από το κομμουνιστής, συνοδοιπόρος στο αντιεξουσιαστής, αναρχικός. Στην απροσδιοριστία αυτής της επινόησης ανακατεύονται μορφώματα από εξωθεσμικά-παρακρατικά συστήματα εξουσίας και εξωεθνικά πολλές φορές κέντρα με επαγγελματίες προβοκάτορες, ακόμη και πράκτορες. Όλο αυτό το συνονθύλευμα με πολλή επιπολαιότητα χαρακτηρίστηκε με τον απολιτικό όρο «γνωστοί-άγνωστοι». Διερωτήθηκε ποτέ κανείς, αν μέσα από αυτή την αδιαφάνεια διαμορφώνονται κυκλώματα και κατάλληλες συνθήκες για να δημιουργηθούν κοινωνικές εντάσεις για να διαβληθεί ένας κοινωνικός αγώνας ή ένα κόμμα; Αναρωτήθηκε κάποιος αν κτίζονται προϋποθέσεις αποσταθεροποίησης ή ακόμα διασυρμού στο εξωτερικό της χώρας με συνέπειες σε κρίσιμα διακυβεύματα όπως η οικονομία, ο τουρισμός και η εξωτερική πολιτική; Ποιοι άραγε να ωφελούνται από όλα αυτά; Σίγουρα όχι η κοινωνία.
__________________________________
* Ο Γιάννης Πουντουράκης είναι καθηγητής του ΕΜΠ
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΝΕΑ της 03.02.2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου